Γράφει η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη | Special Advisor Diversity Charter Greece
Η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα της Γυναίκας (International Women’s Day), τιμάται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου και θεσπίστηκε για πρώτη φορά έπειτα από Απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) το 1977.
Είναι μία ημέρα που τιμούμε τους αγώνες των γυναικών για περισσότερη συμπερίληψη, δικαιώματα και ελευθερίες, αλλά και μία ημέρα επαγρύπνησης και ευαισθητοποίησης της ευρύτερης κοινωνίας για τα πολλά και πολλαπλά προβλήματα που έρχονται καθημερινά γυναίκες, θηλυκότητες γενικότερα, με μόνο λόγο το φύλο τους.
Η άνιση μεταχείριση, οι διακρίσεις, οι αποκλεισμοί και η απερίφραστη βία εξακολουθούν να τις ταλανίζουν σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής και κοινωνικής τους ζωής, μιας και τα πατριαρχικά στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που υπάρχουν γύρο από το φύλο και κυρίως οι αντιλήψεις που έχουν να κάνουν με το κυρίαρχο διμερές πρίσμα για τα φύλα και που επιφυλάσσουν ένα συγκεκριμένο ρόλο για τις γυναίκες και τις θηλυκότητες γενικότερα, το οποίο συνδέεται με σεξιστικές αντιλήψεις όπως, ότι το ένα από τα δύο κυρίαρχα φύλα θεωρείται από κάποιους βιολογικά, ηθικά, διανοητικά και κοινωνικά υποδεέστερο του άλλου, ακόμα και σήμερα καλά κρατούν, ενώ πολλές φορές τέτοιου είδους σεξιστικές συμπεριφορές είναι και θεσμοποιημένες.
Πάντα πρέπει να μιλάμε ανοιχτά για όλα αυτά τα ζητήματα που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα και οι Παγκόσμιες Ημέρες, όπως η σημερινή Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών είναι μία καλή αφορμή. Κάποιοι πιστεύουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα αφορούν μόνο μερικές υποομάδες πληθυσμού, όμως δεν είναι καθόλου μα καθόλου έτσι. Τα ανθρώπινα δικαιώματα μας αφορούν όλες, όλα και όλους μας, κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Πάντα πρέπει πάντα να μιλάμε για όλα αυτά και τίποτε δεν θα πρέπει να θεωρούμε αυτονόητο.
Η απόλαυση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών αφορά κάθε γυναίκα, κάθε θηλυκότητα γενικότερα και κάθε ΛΟΑΤΚΙ+ θηλυκότητα ή αρρενωπότητα που δέχεται άνιση μεταχείριση ή και έμφυλη βία, αλλά αφορά και κάθε δημοκρατικό πολίτη ανεξαρτήτως φύλου, που επιθυμεί μία ανοικτή κοινωνία για όλους τους συνανθρώπους μας.
Φέτος, η Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών, συμπίπτει με την 30η επέτειο της Διακήρυξης και Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, ένα Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των γυναικών, των κοριτσιών, των θηλυκοτήτων γενικότερα παγκοσμίως, για τα δικαιώματα τους σε ότι αφορά μεταξύ άλλων τη νομική προστασία, την πρόσβαση σε υπηρεσίες, αλλά και την καταπολέμηση παρωχημένων κοινωνικών αντιλήψεων και στερεοτύπων.
Ο ΟΗΕ στο μήνυμά του για τη σημερινή ημέρα τονίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια σε ότι αφορά τα δικαιώματα γυναικών, αναφέροντας συγκεκριμένα ότι για το 89% των κυβερνήσεων η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών αποτελεί σήμερα υψηλή προτεραιότητα, ενώ 193 κράτη έχουν ήδη υιοθετήσει νόμους για την επίτευξη αυτού του στόχου. Επίσης, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι τα κράτη που έχουν θεσμοθετήσει μέτρα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας έχουν λιγότερα περιστατικά βίας κατά των γυναικών, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου έχει επιτευχθεί η ισότιμη εκπαίδευση ανεξαρτήτως φύλου, γεφυρώνοντας έτσι το χάσμα μεταξύ των φύλων στην πρόσβαση στην επιστήμη και την τεχνολογία. Επιπλέον, περισσότερα κράτη έχουν ενισχύσει τις υπηρεσίες παροχής φροντίδας και το 32% των χωρών παγκοσμίως προωθεί πλέον καλύτερες αμοιβές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας για τα εργαζόμενα πρόσωπα σε αυτές τις υπηρεσίες, ενώ υπάρχουν πλέον και 112 χώρες που έχουν Εθνικό Σχέδιο για τη συμμετοχή των γυναικών στις διαδικασίες ειρήνης και ασφάλειας.
Αν κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο και κοιτάξουμε την ιστορία, από τους πρώτους αγώνες για την κατάκτηση των δικαιωμάτων των γυναικών και τους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος, με κυριότερα αιτήματα τη συμπερίληψη και την ισότητα, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, θα δούμε λοιπόν ότι έχουν γίνει αρκετά βήματα, όχι βέβαια αναίμακτα.
Παρότι όμως οι κοινωνίες μας έχουν κάνει σημαντικά βήματα, τα δικαιώματα των γυναικών και θηλυκοτήτων γενικότερα όχι μόνο περιφρονούνται, αλλά εξακολουθούν να δέχονται επιθέσεις.
Η βία και οι γυναικοκτονίες ολοένα και αυξάνονται, ενώ ο σεξισμός παραμένει ακόμη πολύ καλά γαντζωμένος στο πετσί της κοινωνίας μας. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με όλους τους συνανθρώπους μας, οι οποίοι βιώνουν στο κρεσέντο τους, τις έμφυλες διακρίσεις και τους αποκλεισμούς, ενώ όπως πολύ ορθά τονίζει και στο μήνυμά του για τη Διεθνή Ημέρα Γυναικών 2025, ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες «Αντί να επικρατήσει η ισότητα των δικαιωμάτων, βλέπουμε την επικράτηση του μισογυνισμού».
Με αφορμή, λοιπόν, τη Διεθνή Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών, και με κάθε δυνατή αφορμή, ιδίως σε περιβάλλοντα κρίσης, και καθώς φέτος συμπληρώνουμε 30 χρόνια από τη Διακήρυξη του Πεκίνου και την Πλατφόρμα Δράσης, πρέπει να αναλάβουμε δράση. Πρέπει να αναστοχαστούμε και να δούμε πώς μπορούν οι κοινωνίες μας να προχωρήσουν με περισσότερη αλληλεγγύη, συμπερίληψη, δικαιώματα και ελευθερίες.
Πρέπει να αναλάβουμε δράση για την καταπολέμηση του μισογυνισμού και του σεξισμού, που κρύβουν μέσα τους τη δυσωδία της πατριαρχίας και την ανυπόφορη αποφορά της.
Να αναλάβουμε δράση για τη δημιουργία ίσων ευκαιριών για μία αξιοπρεπή εργασία, χωρίς καμία ανισότητα στις αμοιβές μεταξύ όλων των φύλων.
Δράση για την ακόμη καλύτερη ενίσχυση, αλλά και για την ορθή εφαρμογή των νόμων, για τον τερματισμό κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών και των θηλυκοτήτων γενικότερα.
Δράση για την εξασφάλιση της πλήρους συμμετοχής των γυναικών και των θηλυκοτήτων στη λήψη αποφάσεων.
Τώρα περισσότερο από ποτέ, επιβάλλεται να εργαστούμε και να αναλάβουμε δράση, ώστε να ανοιχτούν διάπλατα δρόμοι για ένα μέλλον ειρηνικό και πιο βιώσιμο, με ασφάλεια, αξιοπρεπή διαβίωση και προστασία όλων των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
