Στα μέσα της δεκαετίας των 30, πολλές γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με μια σκληρή πραγματικότητα: καριέρα, παιδιά και οικιακές ευθύνες συσσωρεύονται, αλλά η κοινωνία εξακολουθεί να θεωρεί αυτονόητο ότι εκείνες θα σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος. Το αποτέλεσμα; Επαγγελματική στασιμότητα, χαμένες ευκαιρίες και εξουθένωση.
Οι έρευνες δείχνουν πως οι γυναίκες αφιερώνουν δυσανάλογα περισσότερες ώρες στη φροντίδα παιδιών και στο σπίτι. Οι άνδρες, αντίθετα, σπάνια υφίστανται αντίστοιχες συνέπειες: παραμένουν «απρόσκοπτοι» εργαζόμενοι και συχνά αντιμετωπίζονται θετικά επειδή αφιερώνουν χρόνο στην οικογένεια.
Ένα συστημικό πρόβλημα, όχι ατομική αδυναμία
Αυτό που οι ερευνήτριες αποκαλούν «το στρίμωγμα» δεν είναι προσωπική αποτυχία των γυναικών, αλλά αποτέλεσμα ενός συστήματος που συνεχίζει να τιμωρεί τη μητρότητα. Η πίεση εντείνεται και από τις σύγχρονες, υψηλές προσδοκίες γύρω από την ανατροφή παιδιών: περισσότερη εμπλοκή, λιγότερες οθόνες, πιο ποιοτικός χρόνος.
Η ειρωνική «ανακούφιση»
Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και η φροντίδα τους γίνεται λιγότερο χρονοβόρα, πολλές γυναίκες διαπιστώνουν ότι η καριέρα τους έχει μείνει πίσω. Δυσκολεύονται να ξεφύγουν από τον ρόλο της «μαμάς» στον επαγγελματικό χώρο και να φτάσουν στα ίδια επίπεδα αποδοχών με τους άνδρες.
Ένα φαινόμενο χωρίς σύνορα
Ο «child penalty» παρατηρείται παντού, με διαφορετική ένταση. Στις ΗΠΑ η μητρότητα μειώνει την απασχόληση των γυναικών κατά 25%, ενώ σε χώρες με ισχυρές πολιτικές ισότητας, όπως η Σουηδία και η Νορβηγία, οι μητέρες παραμένουν πιο ενεργές στην εργασία. Αυτό δείχνει ότι οι πολιτικές συμπερίληψης έχουν πραγματικό αντίκτυπο.
Τι χρειάζεται να αλλάξει
• Προβλεψιμότητα αντί «ευελιξίας»: Οι γυναίκες με μικρά παιδιά προτιμούν σταθερά και προβλέψιμα ωράρια, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει χαμηλότερες αποδοχές.
• Δίκαιη κατανομή ευθυνών στο σπίτι: Ο χρόνος που αφιερώνουν οι άνδρες στις δουλειές του σπιτιού έχει παραμείνει στάσιμος εδώ και δεκαετίες. Χωρίς ουσιαστική αλλαγή, η ανισότητα θα διαιωνίζεται.
• Πολιτικές ίσων ευκαιριών: Ισότιμες άδειες γονέων, υποδομές φροντίδας παιδιών και εταιρικές πολιτικές που προστατεύουν την ισορροπία ζωής–εργασίας.
Η πραγματική συμπερίληψη σημαίνει να δημιουργούμε εργασιακά περιβάλλοντα όπου η μητρότητα –και γενικότερα η φροντίδα– δεν θεωρείται εμπόδιο για την καριέρα, αλλά μέρος μιας ισότιμης και υγιούς κοινωνίας.