Ένα ακόμη βήμα αυταρχικής καταστολής απέναντι σε φεμινιστικές και αντισυστημικές φωνές πραγματοποιήθηκε στη Ρωσία. Απίστευτο, κι όμως, αληθινό. Δικαστήριο της Μόσχας αποφάσισε στις 15 Δεκεμβρίου να χαρακτηρίσει τη φεμινιστική πανκ κολεκτίβα Pussy Riot ως «εξτρεμιστική οργάνωση», ανοίγοντας τον δρόμο για την πλήρη ποινικοποίηση της ύπαρξης και της δράσης της.
Η απόφαση σημαίνει στην πράξη ότι κάθε μορφή υποστήριξης –ακόμη και ένα like ή μια αναφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– μπορεί να οδηγήσει σε διώξεις, συλλήψεις ή φυλάκιση. Πρόκειται για μια στρατηγική φίμωσης που δεν στοχεύει μόνο τα μέλη της ομάδας, αλλά και όσoυς τολμούν να εκφράσουν αλληλεγγύη.
Η Nadya Tolokonnikova, ιδρυτικό μέλος των Pussy Riot, δήλωσε στο ανεξάρτητο ρωσικό μέσο The Insider ότι ο πραγματικός στόχος της απόφασης είναι «να διαγραφεί η ίδια η ύπαρξη των Pussy Riot από τη συνείδηση των Ρώσων».
«Μια μπαλακλάβα κάτω από το μαξιλάρι σου, το τραγούδι μας στον υπολογιστή σου ή ένα like σε ανάρτησή μας μπορούν να σε οδηγήσουν στη φυλακή. Οι Pussy Riot έχουν γίνει κάτι για το οποίο δεν επιτρέπεται να μιλάς», σημείωσε.
Η Tolokonnikova συνέδεσε τη σημερινή καταστολή με τη δίκη του 2012 για το εμβληματικό έργο “Punk Prayer”, μια περφόρμανς ενάντια στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τη συμμαχία κράτους–Εκκλησίας.
«Τότε είπαμε ότι, παρόλο που βρισκόμασταν σε κελιά, ήμασταν πιο ελεύθερες από τους κατήγορους μας. Δεκαπέντε χρόνια μετά, αυτό εξακολουθεί να ισχύει. Αν το να αρνείσαι να σωπάσεις θεωρείται εξτρεμισμός, τότε ναι – είμαστε εξτρεμίστριες».
Ο δικηγόρος της ομάδας, Leonid Solovyov, ανακοίνωσε ότι θα ασκηθεί έφεση κατά της απόφασης.
Από τη Ρωσία στα διεθνή πολιτιστικά μέτωπα
Οι Pussy Riot δεν αποτελούν μόνο σύμβολο αντίστασης απέναντι στον αυταρχισμό της Ρωσίας, αλλά και μια φωνή που συχνά βρίσκεται στο επίκεντρο παγκόσμιων συζητήσεων για τη σχέση τέχνης, πολιτικής και κοινωνικής ευθύνης.
Νωρίτερα φέτος, έργο τους που συμπεριλήφθηκε σε έκθεση στο Μουσείο Τέχνης του Τελ Αβίβ προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Περισσότερες από 50 καλλιτέχνιδες και άνθρωποι του πολιτισμού κάλεσαν δημόσια την Judy Chicago και τη Nadya Tolokonnikova να αποσύρουν τα έργα τους από την έκθεση «What if women ruled the world?», υποστηρίζοντας ότι η συμμετοχή τους συνέβαλε σε «καλλιτεχνικό ξέπλυμα» εν μέσω της βίας στη Γάζα.
Η Tolokonnikova διευκρίνισε στην The Art Newspaper ότι είχε συμβάλει παλαιότερα στη σύλληψη του πρότζεκτ, αλλά δεν είχε καμία εμπλοκή στην έκθεση που παρουσιάστηκε, ούτε σε αποφάσεις που τη αφορούσαν.
Όταν ο φεμινισμός ποινικοποιείται
Η υπόθεση των Pussy Riot αναδεικνύει με τον πιο ωμό τρόπο τι συμβαίνει όταν ο φεμινισμός, η διαφορετικότητα και η ελευθερία έκφρασης αντιμετωπίζονται ως απειλή. Σε μια εποχή όπου οι αυταρχικές κυβερνήσεις στοχοποιούν όλο και συχνότερα καλλιτέχνες, ακτιβίστριες και μειονοτικές κοινότητες, η ποινικοποίηση της διαφωνίας λειτουργεί ως εργαλείο φόβου και σιωπής.
Και όμως, όπως δείχνει η ιστορία των Pussy Riot, η αντίσταση –ακόμη και όταν διώκεται– συνεχίζει να βρίσκει τρόπους να ακούγεται.
Με πληροφορίες από: The Art Newspaper
