Γράφει η Άννα Κωνσταντινίδη Απέργη, Special Advisor, Diversity Charter Greece
Σε έναν κόσμο που προωθεί ολοένα και περισσότερο την έννοια της συμπερίληψης και της ενσωμάτωσης της διαφορετικότητας στον εργασιακό χώρο, η ουσιαστική επικοινωνία αποτελεί βασικό θεμέλιο για τη συνεργασία, την ενσυναίσθηση και την αποδοτικότητα. Κι όμως, ακόμη και η πιο καλοπροαίρετη προσπάθεια επικοινωνίας, πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε παρερμηνείες.
Στο γνωστό της πείραμα το 1990 -που παραμένει διαχρονικό- η ακαδημαϊκός Elizabeth Newton, είχε ζητήσει από κάποια συμμετέχοντα πρόσωπα να χτυπούν με τα δάχτυλα τη μελωδία γνωστών τραγουδιών, ενώ τα υπόλοιπα έπρεπε να αναγνωρίσουν το τραγούδι μόνο από τον ρυθμό. Τα άτομα που χτυπούσαν με τα δάχτυλα τους το ρυθμό πίστευαν ότι το ποσοστό επιτυχίας θα έφτανε το 50%. Στην πραγματικότητα όμως, μόνο το 2,5% των συμμετεχόντων κατάφερε να αναγνωρίσει το τραγούδι.
Αυτό το φαινομενικά απλό πείραμα, αποτυπώνει μια βαθιά επικοινωνιακή αλήθεια, ότι η πρόθεσή μας δεν είναι απαραίτητα και η πραγματικότητα ενός άλλου προσώπου.
Στο σημερινό εργασιακό περιβάλλον, η διαφορετικότητα στις ομάδες είναι πολύ πλούσια. Περιλαμβάνει, πολιτισμικές διαφορετικές προσεγγίσεις στην επικοινωνία, διαφορετικά φύλα και ηλικίες, άτομα που βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα της νευροδιαφορετικότητας κ.α.
Όταν όμως τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, η μη επίγνωση της προνομιακής μας ίσως θέσης ή ακόμη και η απουσία ενσυναίσθησης παρεισφρύουν, τότε η επικοινωνία περιορίζεται ή διαστρεβλώνεται. Το πιο ανησυχητικό δε, να μην το καταλαβαίνουμε καν.
Η εσωτερική επικοινωνία στις επιχειρήσεις εξακολουθεί να βασίζεται υπερβολικά σε κοινές παραδοχές και «σιωπηρούς κώδικες». Ένα email χωρίς συμφραζόμενα μπορεί να παρεξηγηθεί. Μια συνάντηση χωρίς σαφές πλαίσιο μπορεί να μην είναι συμπεριληπτική και να αφήσει απέξω κάποια συναδελφικά μας άτομα. Μία αναφορά με υπερβολική τεχνική γλώσσα μπορεί να αποκλείσει άτομα με μαθησιακές δυσκολίες.
Η λύση είναι μία και ονομάζεται Συμπεριληπτικότητα. Δίνουμε πάντα χώρο σε τυχόν απορίες και ερωτήματα, επιβεβαιώνουμε ότι το μήνυμα μας έγινε κατανοητό και ενθαρρύνουμε πολλαπλούς τρόπους επικοινωνίας, ενώ αναγνωρίζουμε πάντα τις διαφορές στον τρόπο πρόσληψης της πληροφορίας.
Μέσω της Χάρτας Διαφορετικότητας για τις ελληνικές επιχειρήσεις, φορείς και οργανισμούς, αυτό που πάντα προτείνουμε είναι να χτίσουν κουλτούρες όπου η ακρόαση προηγείται της απάντησης, οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα να αναγνωρίζονται και να αμφισβητούνται, καθώς και η πολυφωνία και οι διαφορετικές μορφές έκφρασης να γίνονται πάντα αποδεκτές.
Η πρόκληση λοιπόν, είναι να μάθουμε να χτίζουμε γέφυρες, να σταματήσουμε να θεωρούμε ότι όλα τα υπόλοιπα άτομα καταλαβαίνουν ό,τι έχουμε στο μυαλό μας, και να συνδημιουργήσουμε έναν εργασιακό χώρο όπου κάθε ανθρώπινη ύπαρξη έχει θέση, σημασία και δύναμη.
