Μια μεγάλη συμμαχία 56 ΛΟΑΤΚΙ+ και ανθρωπιστικών οργανώσεων της Ευρώπης καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει άμεση δράση ενάντια στις αντι-ΛΟΑΤΚΙ+ συνταγματικές τροποποιήσεις που υιοθέτησε πρόσφατα η Σλοβακία. Με επιστολή προς την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και τον Επίτροπο Michael McGrath, οι οργανώσεις εκφράζουν βαθιά ανησυχία για την υπονόμευση του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη χώρα.
Οι επίμαχες τροποποιήσεις
Στις 26 Σεπτεμβρίου 2025, το κοινοβούλιο της Σλοβακίας ενέκρινε σειρά συνταγματικών αλλαγών που, σύμφωνα με τις οργανώσεις, περιορίζουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, των γυναικών και των παιδιών. Οι αλλαγές, που τίθενται σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου, αναγνωρίζουν αποκλειστικά το «βιολογικά καθορισμένο φύλο» και ορίζουν πως οι γονείς ενός παιδιού είναι «η μητέρα (γυναίκα) και ο πατέρας (άνδρας)».
Παράλληλα, απαγορεύουν την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια και θέτουν περιορισμούς στην πρόσβαση σε σεξουαλική αγωγή, απαιτώντας γονική έγκριση για σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα.
«Απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δίκαιο της ΕΕ»
Οι οργανώσεις τονίζουν ότι οι τροποποιήσεις παραβιάζουν τις αρχές της ΕΕ και των διεθνών συνθηκών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θίγοντας το δικαίωμα στη μη διάκριση, στην ιδιωτική ζωή και στην ισότητα ενώπιον του νόμου.
Η νομοθετική αυτή αλλαγή εξαλείφει την αναγνώριση ταυτότητας φύλου για τρανς και non-binary άτομα, ενώ θέτει σε κίνδυνο και τα ίντερσεξ παιδιά, αυξάνοντας –όπως σημειώνεται– τον κίνδυνο ιατρικών παρεμβάσεων χωρίς συναίνεση.
Ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Επιτροπή της Βενετίας και ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ έχουν ήδη εκφράσει τη διαφωνία τους με τις τροποποιήσεις, χαρακτηρίζοντάς τες ασύμβατες με το Άρθρο 2 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ και με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Οι οργανώσεις καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει διαδικασία παραβίασης δικαίου κατά της Σλοβακίας και να εξετάσει πάγωμα ευρωπαϊκών κονδυλίων, εάν χρειαστεί, για την υπεράσπιση του κράτους δικαίου και των δικαιωμάτων όλων των πολιτών της ΕΕ.
Ένα κρίσιμο τεστ για την Ευρώπη
Όπως τονίζεται στην επιστολή, η σλοβακική κυβέρνηση προωθεί την κυριαρχία του εθνικού δικαίου έναντι του ευρωπαϊκού, ανοίγοντας επικίνδυνες νομικές και πολιτικές ατραπούς. Η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απέναντι σε αυτή την εξέλιξη θα αποτελέσει κρίσιμο τεστ για την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως θεματοφύλακα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας.
«Η Ευρώπη δεν μπορεί να σιωπά όταν θεμελιώδη δικαιώματα τίθενται υπό αμφισβήτηση στο εσωτερικό της», σημειώνουν οι οργανώσεις, ζητώντας μια ενωμένη και αποφασιστική αντίδραση απέναντι στις διακρίσεις και στην οπισθοδρόμηση.
