Στην Ιταλία ξέσπασε ένα τεράστιο σκάνδαλο μετά την αποκάλυψη ότι χιλιάδες φωτογραφίες γυναικών –μεταξύ τους γνωστές προσωπικότητες όπως η πρωθυπουργός Giorgia Meloni, η επικεφαλής της αντιπολίτευσης Elly Schlein, η influencer Chiara Ferragni και πολλές ακόμη– βρέθηκαν σε έναν διαδικτυακό χώρο πορνογραφικού περιεχομένου χωρίς τη συναίνεσή τους.
Το forum Phica.net, που μετρούσε περισσότερους από 700.000 συνδρομητές και πάνω από 20 εκατομμύρια επισκέψεις τον μήνα, φιλοξενούσε υλικό που είχε είτε κλαπεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε παραποιηθεί μέσω τεχνητής νοημοσύνης (deepfake), δημιουργώντας ψεύτικες «γυμνές» εικόνες και βίντεο. Οι φωτογραφίες συνοδεύονταν από χυδαία σχόλια, προτροπές σε βία και αναπαραγωγή του πιο ωμού μισογυνισμού.
Η πιο ανησυχητική διάσταση της υπόθεσης ήταν η παρουσία φωτογραφιών ανήλικων κοριτσιών σε θεματικές ενότητες του ιστότοπου, αλλά και η στοχοποίηση γυναικών κάθε ηλικίας: σύζυγοι, κόρες, πολιτικοί, ηθοποιοί, influencer, όλες έγιναν αντικείμενα εμπορευματοποίησης και ψηφιακής βίας.
Η ίδια η Giorgia Meloni δήλωσε: «Είναι αποκαρδιωτικό να διαπιστώνουμε ότι το 2025 υπάρχουν ακόμη εκείνοι που θεωρούν θεμιτό να ποδοπατούν την αξιοπρέπεια μιας γυναίκας, κρυμμένοι πίσω από την ανωνυμία ή ένα πληκτρολόγιο».
Η υπόθεση αυτή δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Προηγήθηκε η αποκάλυψη της ομάδας “Η Γυναίκα μου” στο Facebook, όπου άνδρες αντάλλασσαν φωτογραφίες των συζύγων τους χωρίς καμία άδεια, σχολιάζοντας με βίαιο και σεξιστικό τρόπο τα σώματά τους.
Πολιτικοί, δημοσιογράφοι και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων μιλούν πλέον για την ανάγκη ενός ιταλικού #MeToo, καθώς εκατοντάδες γυναίκες προχωρούν σε καταγγελίες και μαρτυρίες. Ήδη, μια διαδικτυακή αίτηση για το κλείσιμο του Phica.net συγκέντρωσε πάνω από 150.000 υπογραφές, ενώ η ευρωβουλευτής Alessandra Moretti έχει καταθέσει επίσημη μήνυση.
Γιατί μας αφορά όλους
Η υπόθεση αυτή δείχνει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι:
• Η απουσία συναίνεσης δεν είναι λεπτομέρεια αλλά η ίδια η ουσία της βίας.
• Ο μισογυνισμός και η κουλτούρα του σεξισμού δεν σταματούν ούτε μπροστά σε πρωθυπουργούς ούτε μπροστά σε ανήλικες.
• Η τεχνητή νοημοσύνη, αν δεν ρυθμιστεί με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, μπορεί να μετατραπεί σε όπλο κατά της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας.
Η συμπερίληψη και η ισότητα δεν είναι θεωρητικά αιτήματα. Είναι προϋποθέσεις για μια δημοκρατική κοινωνία που προστατεύει όλα τα μέλη της από τη βία – είτε αυτή εκδηλώνεται στον δρόμο είτε στο διαδίκτυο.
Η Ιταλία, όπως και πολλές άλλες χώρες, έχει ανάγκη από ουσιαστικές νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλά και από μια βαθιά πολιτισμική αλλαγή: να μάθουμε ότι τα σώματα, οι εικόνες και οι ζωές των γυναικών δεν μας ανήκουν.