Σε μια εποχή όπου η συζήτηση για ισότητα, δικαιώματα και εργασιακή αξιοπρέπεια βρίσκεται στο επίκεντρο, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ορατές και αόρατες πιέσεις στον χώρο εργασίας — ακόμη και σε κάτι τόσο βασικό όσο το τι θα φορέσουν. Από τα υποχρεωτικά τακούνια μέχρι τα αυστηρά dress codes που επιβάλλουν μια «υποχρεωτική» θηλυκότητα, πολλές επαγγελματίες παγιδεύονται σε κανόνες χωρίς καμία σχέση με την ασφάλεια ή την απόδοση· κανόνες που βασίζονται αποκλειστικά σε στερεότυπα για το πώς «πρέπει» να φαίνεται μια γυναίκα στη δουλειά της.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, μια είδηση που έρχεται από την Ιαπωνία αλλάζει τα δεδομένα: Η Japan Airlines καταργεί τα τακούνια για τις εργαζόμενές της.
Τι αλλάζει από τις 13 Νοεμβρίου 2025
Περισσότερες από 14.000 εργαζόμενες της εταιρείας — αεροσυνοδοί και προσωπικό αεροδρομίων — θα μπορούν πλέον να αντικαταστήσουν τα τακούνια με άνετα μαύρα sneakers. Μια κίνηση που δείχνει μικρή αλλά είναι τεράστια: για πρώτη φορά η εταιρεία αναγνωρίζει ότι η άνεση και η υγεία δεν είναι διαπραγματεύσιμες.
Για πάνω από μια δεκαετία, οι αεροσυνοδοί ζητούσαν να μπορούν να εργάζονται με υποδήματα που δεν επιβαρύνουν το σώμα τους. Οι πολύωρες βάρδιες σε σκληρές επιφάνειες, σε συνδυασμό με τα τακούνια, έχουν οδηγήσει χιλιάδες εργαζόμενες σε χρόνιους πόνους σε γόνατα, μέση και πέλματα — μια εργασιακή πραγματικότητα γνωστή σε όλους στον κλάδο, αλλά σπάνια ομολογημένη δημόσια.
Με αυτή την αλλαγή, η Japan Airlines δείχνει ότι μπορεί να συνδυαστεί η ασφάλεια με την αξιοπρέπεια. Και αυτό δεν αφορά μόνο την άνεση· αφορά την ισότητα. Το δικαίωμα των γυναικών να εργάζονται χωρίς να συμμορφώνονται με κανόνες που δεν εφαρμόζονται στους άνδρες συναδέλφους τους.
Πώς αλλάζει διεθνώς το dress code των αεροσυνοδών
Οι στολές των αεροσυνοδών έχουν ιστορικά σχεδιαστεί περισσότερο για την εικόνα και λιγότερο για την εργονομία. Σε πολλές χώρες οι εργαζόμενες υποχρεώνονταν να φορούν τακούνια, φούστες και να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες μακιγιάζ — μια αισθητική παράδοση που εξυπηρετούσε περισσότερο το branding παρά την άνεση ή την ασφάλεια.
Τα τελευταία χρόνια όμως ο χάρτης αλλάζει:
- Qantas (Αυστραλία): Κατάργηση υποχρεωτικών τακουνιών, παντελόνια για όλες.
- Virgin Atlantic (Ηνωμένο Βασίλειο): Τέλος στο υποχρεωτικό μακιγιάζ.
- Korean Air & EVA Air: Sneakers και πιο λειτουργικές στολές.
- Air Canada: Εισαγωγή gender-neutral dress code για πραγματική επιλογή έκφρασης.
Για δεκαετίες, τα τακούνια θεωρούνταν «μέρος του ρόλου» επειδή «αναβάθμιζαν" την εικόνα της αεροσυνοδού. Καμία εργονομική ανάγκη — μόνο αισθητική πίεση.
Όταν το dress code μετατρέπεται σε εργαλείο διάκρισης
Υποχρεωτικά τακούνια δεν συναντάμε μόνο στις αεροπορικές εταιρείες. Από τη φιλοξενία μέχρι το λιανεμπόριο, πολλές εργαζόμενες συνεχίζουν να πιέζονται να φορέσουν τακούνια για χάρη μιας υποτιθέμενης «επαγγελματικής εικόνας» — μιας εικόνας που αφορά σχεδόν αποκλειστικά γυναίκες.
Σε ορισμένες χώρες η νομοθεσία έχει ήδη προχωρήσει μπροστά, απαγορεύοντας τέτοιες πρακτικές. Αναγνωρίζει ότι τα υποχρεωτικά τακούνια αποτελούν:
- κίνδυνο για την υγεία,
- εργαλείο έμφυλης διάκρισης,
- πρακτική χωρίς σύνδεση με την εργασιακή απόδοση.
Αξιομνημόνευτη παραμένει και η υπόθεση της Nicola Thorp στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία απολύθηκε γιατί αρνήθηκε να φορέσει 8ποντο τακούνι στην υποδοχή. Η ιστορία της προκάλεσε δημόσιο διάλογο και έφτασε μέχρι το Κοινοβούλιο, αποκαλύπτοντας τον παραλογισμό τέτοιων κανόνων.
Γιατί η απόφαση της Japan Airlines είναι τόσο σημαντική;
Γιατί δείχνει ότι οι αλλαγές έρχονται όταν οι εταιρείες ακούν τους εργαζόμενους.
Γιατί αναγνωρίζει ότι η εργασιακή άνεση δεν είναι προνόμιο — είναι δικαίωμα.
Γιατί μια εταιρεία-κολοσσός με διεθνή προβολή στέλνει μήνυμα σε ολόκληρο τον κλάδο.
Κυρίως όμως, γιατί υπενθυμίζει μια απλή αλήθεια:
Η επαγγελματική ικανότητα δεν μετριέται σε πόντους τακουνιού.
Η αλλαγή της Japan Airlines δεν είναι μόνο αλλαγή στολής· είναι αλλαγή νοοτροπίας. Μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για πιο ανθρώπινες, ασφαλείς και ισότιμες πολιτικές σε δεκάδες επαγγέλματα όπου η εμφάνιση έχει υπερτιμηθεί εις βάρος της υγείας και της αξιοπρέπειας χιλιάδων εργαζομένων.
Ο πραγματικός επαγγελματισμός βρίσκεται στην τεχνογνωσία, την ψυχραιμία, την ευγένεια και την απόδοση — όχι στο πόσο υποφέρει μια γυναίκα για να δείχνει «όπως πρέπει».
