Το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων παραμένει αισθητό στην Ευρώπη. Οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μειονότητα στα κοινοβούλια, στις μεγαλύτερες εταιρείες και σε κοινωνικούς θεσμούς. Το χάσμα αυτό αντανακλά μια συνεχιζόμενη ανισότητα στην πρόσβαση σε θέσεις εξουσίας και επιρροής σε κυβερνήσεις, οργανισμούς και επιχειρήσεις.
Παρά τα βήματα προόδου, η υποεκπροσώπηση των γυναικών παραμένει έντονη, ενισχυμένη από συστημικά εμπόδια όπως πολιτισμικές προκαταλήψεις, άνισες εργασιακές πρακτικές και έλλειψη υποστηρικτικών δομών. Αν και οι γυναίκες διεκδικούν μεγαλύτερη συμμετοχή και επιρροή, η επίτευξη πραγματικής ισότητας συνεχίζει να είναι αργή και σύνθετη διαδικασία.
Τι εμποδίζει την Ευρώπη να κλείσει το χάσμα μεταξύ των φύλων;
Παρά τα στοιχεία που δείχνουν ότι η πλήρης ισότητα στη λήψη αποφάσεων απέχει ακόμη, χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία έχουν καταγράψει τη μεγαλύτερη πρόοδο την τελευταία δεκαετία.
Οι άνισες θέσεις εξουσίας αποτελούν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ισότητα των φύλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων 2025 του EIGE. Οι βαθμολογίες στην κατηγορία «εξουσία», που αποτυπώνει την ισότητα σε θέσεις λήψης αποφάσεων, κυμαίνονται από 80,3 μονάδες στη Σουηδία έως 12,9 στην Ουγγαρία.
Η βαθμολογία 100 στον δείκτη συμβολίζει την πλήρη ισότητα. Για την Ελλάδα, η αντίστοιχη βαθμολογία είναι 26,2, δείχνοντας ότι το χάσμα στη χώρα μας παραμένει σημαντικό.
Την τελευταία δεκαετία, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν βελτιώσει ουσιαστικά τη θέση τους, μειώνοντας το χάσμα σε θέσεις λήψης αποφάσεων.
Καμία χώρα στην Ευρώπη δεν έχει επιτύχει πλήρη ισότητα
Οι γυναίκες συνεχίζουν να αποτελούν μειονότητα στα κοινοβούλια, τις κυβερνήσεις, τις μεγάλες εισηγμένες εταιρείες και τους κοινωνικούς θεσμούς. Το 2024, το 67% των μελών των εθνικών κοινοβουλίων της ΕΕ ήταν άνδρες και μόλις 33% γυναίκες.
Εξίσου άνιση είναι η εικόνα στα διοικητικά συμβούλια μεγάλων εταιρειών: οι γυναίκες κατείχαν μόλις 34% των θέσεων, έναντι 66% των ανδρών.
Οι γυναίκες πολιτικοί συχνά δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για τις εκστρατείες τους και έχουν μικρότερη επιρροή στις διαδικασίες επιλογής υποψηφίων. Στις ευρωεκλογές, δέκα χώρες επέβαλαν ποσοστώσεις φύλου, με την Ισπανία, τη Γαλλία και την Κροατία να φτάνουν τα προβλεπόμενα επίπεδα εκπροσώπησης.
Ωστόσο, τα έμφυλα στερεότυπα, η βία και οι διακρίσεις συνεχίζουν να αποθαρρύνουν τις γυναίκες από το να εισέλθουν ή να παραμείνουν στην πολιτική ζωή.
Βία κατά των γυναικών στην πολιτική
Σε έρευνα σε 2.600 γυναίκες που εκλέγονται σε τοπικό επίπεδο σε 31 ευρωπαϊκές χώρες, σχεδόν μία στις τρεις ανέφερε ότι έχει υποστεί βία κατά τη διάρκεια της πολιτικής της σταδιοδρομίας.
Η βία έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή και στον ρόλο τους:
- 41% αισθάνονται λιγότερο ασφαλείς
- 30% αναφέρουν αρνητική επίδραση στην προσωπική τους ζωή
- 21% αυτολογοκρίνονται σε πολιτικές αντιπαραθέσεις
- 12% εξετάζουν το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη δημόσια ζωή
Οι ανισότητες παραμένουν βαθιές και πολυεπίπεδες
Τα έμφυλα στερεότυπα εξακολουθούν να επηρεάζουν το ποιοι θεωρούνται «κατάλληλοι» για θέσεις εξουσίας. Σε πολλές χώρες, οι άνδρες συμφωνούν συχνότερα ότι οι άνδρες πολιτικοί είναι πιο φιλόδοξοι από τις γυναίκες.
Το χάσμα είναι εντονότερο στους νέους 15–24 ετών, όπου 48% των νέων ανδρών συμφωνούν με αυτή τη δήλωση, ενώ μόλις 34% των νέων γυναικών εκφράζουν την ίδια άποψη.
Στην ΕΕ, το 17% των γυναικών και το 22% των ανδρών πιστεύουν ότι οι γυναίκες δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για θέσεις ευθύνης στην πολιτική. Τα ποσοστά διαφέρουν σημαντικά ανά χώρα: 49% στην Ουγγαρία συμφωνεί με αυτή τη θέση, έναντι μόλις 2% στις Κάτω Χώρες.
