Γυναίκα πολιτικός με συνεπή διαδρομή σε θέσεις ευθύνης, σταθερή φωνή υπέρ της ισότητας και της κοινωνικής συνοχής, η Μαρία Συρεγγέλα δεν είναι από τους ανθρώπους που μένουν στα λόγια. Από την πρώτη γραμμή της κομματικής νεολαίας μέχρι τα ανώτερα κλιμάκια της δημόσιας διοίκησης, η πορεία της χαρακτηρίζεται από συνέχεια, στόχευση και δράση.
Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στη Διοίκηση Υπηρεσιών για Στελέχη από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπηρέτησε ως Γενική Γραμματέας και στη συνέχεια ως Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με χαρτοφυλάκιο την Ισότητα, τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια — ένα χαρτοφυλάκιο που δημιουργήθηκε για πρώτη φορά επί των ημερών της. Με ουσιαστική συνεισφορά σε ευρωπαϊκά και εθνικά κέντρα λήψης αποφάσεων, έχει αναδείξει συστηματικά θέματα που για χρόνια θεωρούνταν «υποσημειώσεις» στην πολιτική ατζέντα: την ενδοοικογενειακή βία, την έμφυλη ισότητα, τη διαφορετικότητα, τη στήριξη της οικογένειας και των νέων.
Στις Εθνικές Εκλογές του 2023, οι πολίτες του Δυτικού Τομέα της Αθήνας την εξέλεξαν για πρώτη φορά στη Βουλή. Λίγους μήνες μετά, εξελέγη Γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας ούσα, μάλιστα, η πρώτη γυναίκα στη θέση αυτή, αποδεικνύοντας πως η εμπιστοσύνη δεν είναι ούτε τυχαία ούτε δεδομένη.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλά με καθαρό λόγο για την πολιτική της διαδρομή, τις μάχες που έδωσε για την ισότητα, τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, αλλά και για το όραμά της για τη Δυτική Αθήνα — την περιοχή που εκπροσωπεί στη Βουλή και που, όπως τονίζει, «έχει δύναμη, ταυτότητα και μέλλον».
Κυρία Συρεγγέλα, έχετε μια πολυετή διαδρομή τόσο στην πολιτική όσο και στη δημόσια διοίκηση, με έμφαση στα θέματα ισότητας των φύλων και κοινωνικής πολιτικής. Πώς αποτιμάτε σήμερα την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη χώρα μας σε αυτούς τους τομείς;
Η Ελλάδα έχει διανύσει σημαντική απόσταση τα τελευταία χρόνια στον τομέα της ισότητας των φύλων και της κοινωνικής ένταξης, ωστόσο υπάρχουν πράγματα ακόμα που πρέπει να γίνουν και κοινωνικά στερεότυπα που πρέπει να ξεπεραστούν. Όταν ανέλαβα Υφυπουργός με αρμοδιότητα την Ισότητα, την Οικογένεια και τη Δημογραφική Πολιτική, προτεραιότητά μας ήταν να πάμε από τη θεωρία στην πράξη και θέλω να πιστεύω πως σε μεγάλο βαθμό τα καταφέραμε. Γι’ αυτό και δημιουργήθηκε για πρώτη φορά αυτόνομο χαρτοφυλάκιο – κάτι που δείχνει τη βαρύτητα που δίνει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη σε αυτά τα ζητήματα.
Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας οι πιο ουσιαστικές πρωτοβουλίες που υλοποιήθηκαν επί υπουργίας σας;
Μία από τις σημαντικότερες ήταν η ενίσχυση του Δικτύου Δομών για κακοποιημένες γυναίκες, με 43 Συμβουλευτικά Κέντρα και 19 Ξενώνες Φιλοξενίας. Παράλληλα, η Γραμμή SOS 15900 η οποία λειτουργεί 24/7 και έχει σώσει ζωές. Επίσης, ξεκινήσαμε εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την εξάλειψη έμφυλων στερεοτύπων, με τη συμμετοχή καλλιτεχνών και ανθρώπων της κοινωνίας των πολιτών και με το Σήμα SHARE στις επιχειρήσεις. Ακόμα, η συμβολή του νόμου 4808/21 που θεσμοθετήσαμε είναι καθοριστική στην καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στο εργασιακό περιβάλλον. Και τέλος δεν θα μπορούσα να παραλείψω την άδεια πατρότητας και τη διεύρυνση της άδειας μητρότητας για τις γυναίκες στον ιδιωτικό τομέα- που μάλιστα σήμερα καλύπτει όλες τις εργαζόμενες γυναίκες σε κάθε τομέα.
Ποια είναι η εικόνα που έχετε σήμερα για την ισότητα στην Ελλάδα; Έχετε ταξιδέψει σε όλη τη χώρα. Τι σας λέει ο κόσμος;
Υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανά περιοχή, τόσο ως προς την πρόσβαση στις δομές όσο και ως προς την κουλτούρα. Σε ορισμένες περιοχές, τα στερεότυπα είναι ακόμα ισχυρά. Όμως, βλέπω και μεγάλη πρόοδο: γυναίκες που σπάνε τη σιωπή τους, νέοι άνδρες που γίνονται σύμμαχοι στην αλλαγή, επιχειρήσεις που επενδύουν στη διαφορετικότητα. Υπάρχει ακόμα δουλειά, αλλά δεν ξεκινάμε από το μηδέν.
Πώς προσεγγίζετε τη διαφορετικότητα στον ευρύτερο της ορισμό της; Αναφέρομαι στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, στους νευροδιαφορετικούς ανθρώπους, στα άτομα με αναπηρία.
Η διαφορετικότητα δεν είναι μόνο ζήτημα ορατότητας. Είναι ζήτημα σεβασμού, ισότητας ευκαιριών και συμπερίληψης. Δεν μπορείς να μιλάς για κοινωνική δικαιοσύνη αν δεν έχεις πολιτικές για όλα τα πρόσωπα, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου, ή νευροανάπτυξης. Γι’ αυτό συμμετέχω ενεργά στην Επιτροπή Ισότητας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στη Υποεπιτροπή για τα Άτομα με Αναπηρία, αλλά και στην PACE, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου προωθούμε κοινές στρατηγικές για την καταπολέμηση των διακρίσεων.
Έχετε αναφερθεί συχνά στην ενδυνάμωση των γυναικών στην εργασία και στην αντιμετώπιση του σεξισμού στους εργασιακούς χώρους. Πώς μεταφράζεται αυτό σε πολιτική;
Με πολύ συγκεκριμένα βήματα και νομοθεσίες. Ήδη ανέφερα τον 4808/21 που ψηφίσαμε όσο ήμουν Υφυπουργός και προστατεύει πραγματικά τις γυναίκες και τους άνδρες στον εργασιακό τους χώρο. Ακόμα, έχουμε την ενίσχυση της γονικής άδειας και για τους πατέρες, κίνητρα για τις επιχειρήσεις να εφαρμόζουν πολιτικές ισότητας, προγράμματα κατάρτισης για γυναίκες σε ηγετικές θέσεις, αλλά και δράσεις ενάντια στη σεξιστική συμπεριφορά. Η ουσιαστική ισότητα βλέπετε δεν επιβάλλεται, χτίζεται.
Και η νεολαία; Ποιος είναι ο ρόλος της στην προώθηση μιας κοινωνίας πιο ανεκτικής και συμπεριληπτικής;
Η νεολαία έχει τη δύναμη να ανατρέψει στερεότυπα και να χτίσει γέφυρες. Έχω διατελέσει αντιπρόεδρος της Νεολαίας του ΕΛΚ, αλλά και στο Εκτελεστικό Γραφείο της ΟΝΝΕΔ και ξέρω πόσο σημαντικό είναι να ακούγεται η φωνή των νέων στα διεθνή fora. Επενδύουμε στη νέα γενιά, όχι μόνο με προγράμματα σπουδών πιο συμπεριληπτικά, αλλά και με τη στήριξη του ακτιβισμού και της εθελοντικής δράσης.
Τι μήνυμα θέλετε να στείλετε σήμερα στους πολίτες που νιώθουν ότι ανήκουν στο περιθώριο;
Να ξέρουν ότι δεν είναι μόνοι τους. Ότι η πολιτεία αλλάζει, ότι υπάρχουν πολιτικές και πρόσωπα που εργάζονται με συνέπεια για να χτιστεί μια Ελλάδα πιο δίκαιη, ανθρώπινη και ανοιχτή στη διαφορετικότητα. Η ισότητα δεν είναι σύνθημα. Είναι προϋπόθεση για να πάμε μπροστά – όλοι και όλες μαζί.
Η νευροδιαφορετικότητα είναι ένα θέμα που σπάνια συζητείται πολιτικά, όμως αφορά πολλές οικογένειες. Εσείς πώς το προσεγγίζετε;
Οι άνθρωποι που είναι νευροδιαφορετικοί – είτε με αυτισμό, είτε με ΔΕΠΥ, είτε με άλλα σύνδρομα – έχουν ταλέντα, δυνατότητες και αξίες που οφείλουμε να αναδείξουμε. Στο Υπουργείο, ενισχύσαμε τη συνεργασία με οργανισμούς και δομές που παρέχουν στήριξη σε αυτές τις οικογένειες. Προωθούμε προγράμματα ένταξης στην εργασία, κατάρτισης γονέων και εκπαιδευτικών, καθώς και ενημερωτικές καμπάνιες για να «σπάσει» το ταμπού. Η συμπερίληψη ξεκινά από την παιδική ηλικία και το σχολείο.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι γυναίκες στην Ελλάδα;
Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η διπλή ή και τριπλή επιβάρυνση: εργασία, οικογένεια και συχνά κοινωνικές προσδοκίες που βασίζονται σε παρωχημένα πρότυπα. Παράλληλα, η έμφυλη βία παραμένει τραγική πραγματικότητα για πολλές γυναίκες. Δουλέψαμε για να έχουν στη διάθεσή τους τις δομές που χρειάζονται, αλλά πρέπει και η κοινωνία να εκπαιδευτεί κι άλλο ώστε να μην υπάρχει ανοχή στη βία και τον σεξισμό.
Υπήρξατε σε ηγετικές θέσεις τόσο στον δημόσιο όσο και στον κομματικό τομέα. Πώς είναι για μια γυναίκα να ηγείται σε χώρους που παραδοσιακά κυριαρχούν οι άντρες;
Είναι πρόκληση, αλλά και ευθύνη. Όχι μόνο για να πετύχεις ως άτομο, αλλά και για να ανοίξεις τον δρόμο για τις επόμενες γυναίκες. Το να είμαι η πρώτη γυναίκα Γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ είναι τιμή, αλλά και μήνυμα: ότι τα στεγανά σπάνε. Και πρέπει να συνεχίσουν να σπάνε, μέχρι να μην είναι πια είδηση ότι μια γυναίκα βρίσκεται σε ηγετική θέση.
Υπάρχουν δράσεις που σας άγγιξαν προσωπικά; Που όταν τις υλοποιήσατε, νιώσατε ότι κάτι άλλαξε;
Η πολιτική για μένα πρέπει να αγγίζει τη ζωή των ανθρώπων – αλλιώς είναι απλώς θεωρία. Έτσι, πολιτικές που χτίσαμε τότε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ήταν πολιτικές βγαλμένες από τη ζωή μιας μητέρας – από τη ζωή μου. Σκεφτόμουν τι δυσκολίες περάσαμε με τον σύζυγό μου και η ίδια ως εργαζόμενη μαμά δύο παιδιών και τι θα ήθελα από το κράτος να μου προσφέρει. Η δράση όμως που δεν θα ξεχάσω ποτέ και η οποία με έκανε να νιώσω τη δύναμη της πολιτικής είναι η διάσωση γυναικών βουλευτών, δικαστικών, ακτιβιστριών από το Αφγανιστάν. Μια αποστολή που οργανώσαμε σε συνεργασία με άλλα υπουργεία, με φορείς της κοινωνίας των πολιτών και με ιδιώτες. Μια αποστολή κατά την οποία κυριολεκτικά σώσαμε πάνω από 150 γυναίκες που κινδύνευαν από τους Ταλιμπάν και απέδειξε πως όταν ενωθούμε όλες και όλοι μπορούμε να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά.
Υπάρχει κάποιο όραμα που θέλετε να δείτε να υλοποιείται μέσα στα επόμενα χρόνια;
Θα ήθελα να δω μια Ελλάδα όπου η ισότητα δεν είναι διεκδίκηση, αλλά πραγματικότητα. Όπου δεν θα χρειάζονται πια «ποσοστώσεις» γιατί η κοινωνία θα θεωρεί αυτονόητη τη διαφορετικότητα. Μια Ελλάδα που θα στηρίζει την οικογένεια, θα ενδυναμώνει τη γυναίκα, θα δίνει ευκαιρίες στις νέες και στους νέους και φωνή στους ευάλωτους. Αυτός είναι ο στόχος μου – και ο λόγος που συνεχίζω να υπηρετώ τη δημόσια ζωή.
Εκλέγεστε στον Δυτικό Τομέα της Αθήνας, μια περιοχή με μεγάλες δυνατότητες αλλά και σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Ποιο είναι το όραμά σας για τη Δυτική Αθήνα και ποιες πρωτοβουλίες έχετε ήδη αναλάβει προς αυτή την κατεύθυνση;
Ο Δυτικός Τομέας της Αθήνας είναι μια ζωντανή, δυναμική περιοχή, με ανθρώπους που εργάζονται σκληρά, με νέες και νέους που διψούν για ευκαιρίες, με οικογένειες που μεγαλώνουν τα παιδιά τους με όνειρα. Το όραμά μου για τις γειτονιές που μεγάλωσαν και τα δικά μου παιδιά, είναι μια Δυτική Αθήνα με κοινωνική συνοχή, σύγχρονες υποδομές, προσβάσιμες υπηρεσίες, βιώσιμη ανάπτυξη και ουσιαστική στήριξη στις ευάλωτες ομάδες. Μια περιοχή όπου κάθε παιδί θα έχει πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, κάθε εργαζόμενη και εργαζόμενος σε σταθερή εργασία και κάθε γυναίκα σε ασφάλεια και ενδυνάμωση.
Ήδη από την προηγούμενη θητεία μου ως Υφυπουργός, φέραμε στον Δυτικό Τομέα δράσεις που δεν έμειναν στα χαρτιά: Εκστρατείες ενημέρωσης για την ενδοοικογενειακή βία, ενίσχυση της πρόσβασης στα Συμβουλευτικά Κέντρα για γυναίκες, πιλοτική υλοποίηση του προγράμματος «Νταντάδες της Γειτονιάς», που ανακουφίζει τις εργαζόμενες μητέρες και παρεμβάσεις για την καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού και των στερεοτύπων. Κι τώρα ως εκπρόσωπος των πολιτών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο παλεύω καθημερινά για τα σχολεία, για τις υποδομές όπως το Ρέμα της Εσχατιάς, αλλά και για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα της περιοχής μας.
Είναι τιμή μου που εκπροσωπώ μια τόσο ξεχωριστή περιοχή στη Βουλή. Και καθημερινός μου στόχος είναι να ακούω, να συνδέομαι και να παλεύω για τις ανάγκες της Δυτικής Αθήνας – με σεβασμό, υπευθυνότητα και ουσιαστικό έργο.
Η ΜΑΡΙΑ ΣΥΡΕΓΓΕΛΑ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ & ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ Β2 ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ
