Νέα έρευνα δείχνει ότι τα άτομα που διαγιγνώσκονται με αυτισμό σε μικρή ηλικία έχουν διαφορετικό γενετικό προφίλ από εκείνα που λαμβάνουν διάγνωση αργότερα, ενισχύοντας την άποψη ότι ο αυτισμός δεν είναι ένα ενιαίο φαινόμενο, αλλά ένα φάσμα εμπειριών και βιολογικών διαφορών.
Η έρευνα που αλλάζει τον τρόπο που κατανοούμε τον αυτισμό
Ο αυτισμός δεν πρέπει να θεωρείται μία ενιαία πάθηση με μία κοινή αιτία, υποστηρίζουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Η μελέτη, που βασίστηκε σε γενετικά δεδομένα από περισσότερους από 45.000 αυτιστικούς ανθρώπους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αποκάλυψε σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε όσους διαγιγνώσκονται νωρίς στην παιδική ηλικία και σε όσους λαμβάνουν τη διάγνωση αργότερα στη ζωή τους.
Τα παιδιά που διαγιγνώσκονται πριν από τα έξι έτη συνήθως εμφανίζουν δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στην επικοινωνία από πολύ νωρίς, αλλά οι προκλήσεις αυτές παραμένουν σταθερές με την πάροδο του χρόνου.
Αντίθετα, όσοι διαγιγνώσκονται μετά την ηλικία των δέκα συχνά βιώνουν αυξανόμενες κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες κατά την εφηβεία, ενώ παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη και η μετατραυματική διαταραχή στρες (PTSD).
«Ο αυτισμός δεν είναι μία πάθηση, αλλά πολλές»
«Ο όρος “αυτισμός” πιθανότατα περιγράφει πολλαπλές, διαφορετικές νευροαναπτυξιακές καταστάσεις», εξηγεί ο δρ Varun Warrier, επικεφαλής της έρευνας από το Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
«Για πρώτη φορά, διαπιστώνουμε ότι ο αυτισμός που διαγιγνώσκεται νωρίς και εκείνος που διαγιγνώσκεται αργότερα έχουν διαφορετικά βιολογικά και αναπτυξιακά προφίλ. Δεν υπάρχει μία “μορφή” αυτισμού — υπάρχουν πολλές.»
Οι επιστήμονες δεν προτείνουν τη δημιουργία ξεχωριστών διαγνωστικών κατηγοριών, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν απλουστευτικό και περιοριστικό. Όπως σημειώνει ο Warrier, «πρόκειται για ένα φάσμα, μια κλίμακα διαφοροποίησης», και δεν υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις εμπειρίες.
Η αύξηση των διαγνώσεων και η ανάγκη για κατανόηση
Οι διαγνώσεις αυτισμού έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 800% στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1998 έως το 2018 — μια αύξηση που, σύμφωνα με τους ειδικούς, οφείλεται κυρίως στην ευρύτερη κατανόηση και αναγνώριση της νευροδιαφορετικότητας, όχι σε πραγματική “έκρηξη” περιστατικών.
Αυτό αντικατοπτρίζει μια βαθύτερη κοινωνική αλλαγή: ο αυτισμός δεν θεωρείται πια “πρόβλημα” που χρειάζεται διόρθωση, αλλά ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης, αντίληψης και ύπαρξης.
Η καθηγήτρια Uta Frith, από το University College London, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, τόνισε: «Αυτό το εύρημα με κάνει αισιόδοξη ότι θα αναγνωριστούν ακόμη περισσότερες υποκατηγορίες και κάθε μία θα αποκτήσει μια πιο ακριβή και δίκαιη περιγραφή.
Είναι καιρός να καταλάβουμε ότι ο όρος “αυτισμός” έχει γίνει ένας σάκος που περιέχει πολλές διαφορετικές καταστάσεις.»
Γιατί αυτό έχει σημασία για τη συμπερίληψη
Η νέα αυτή γνώση δεν αφορά μόνο τη γενετική — αφορά την αποδοχή και τη συμπερίληψη.
Όταν αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ένας “τύπος” αυτισμού, κατανοούμε καλύτερα ότι κάθε άτομο στο φάσμα είναι μοναδικό και χρειάζεται προσαρμοσμένη υποστήριξη, σεβασμό και ενδυνάμωση.
Η κατανόηση του αυτισμού ως ποικιλίας εμπειριών και όχι ως μιας πάθησης ανοίγει τον δρόμο για μια κοινωνία που χωρά όλους — ανεξάρτητα από τον τρόπο που σκέφτονται, επικοινωνούν ή αντιλαμβάνονται τον κόσμο.
*Με πληροφορίες από: The Guardian
