Σε μια εποχή που οι κοινωνίες μας καλούνται να λειτουργούν με όρους διαφάνειας, λογοδοσίας και σεβασμού προς όλες τις φωνές, η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να έχει ουσιαστικό λόγο στον σχεδιασμό πολιτικών που επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών – ιδίως σε ζητήματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η τοποθέτηση του Δημάρχου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και Α’ Αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ, Γρηγόρη Κωνσταντέλλου, αναδεικνύει μια ουσιαστική φωνή υπέρ της θεσμικής συμπερίληψης και της ισότιμης συμμετοχής των Δήμων στον εθνικό σχεδιασμό.
Τι συμβαίνει:
Στις 4 Αυγούστου, εν μέσω θέρους, το Υπουργείο Περιβάλλοντος απέστειλε πρόσκληση για διαβούλευση διάρκειας μόλις 30 ημερών, έως τις 4 Σεπτεμβρίου, σχετικά με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων.
Η μελέτη – ένα εξειδικευμένο και τεχνικά απαιτητικό κείμενο 347 σελίδων – αφορά τη δημιουργία έξι εργοστασίων που θα επεξεργάζονται το υπόλειμμα των αστικών αποβλήτων, μετατρέποντάς το σε ενέργεια. Όμως, η διαβούλευση περιορίζεται αποκλειστικά στο περιβαλλοντικό σκέλος, αποκλείοντας σημαντικά στοιχεία όπως:
- Τη χωροθέτηση των μονάδων
- Τους φορείς διαχείρισης
- Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας
- Τα οικονομικά δεδομένα και την κατανομή κόστους
Μια φωνή υπέρ της διαφάνειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης
Ο Δήμαρχος κ. Κωνσταντέλλος επισημαίνει, με υπευθυνότητα και θεσμικό ήθος, πως η προσέγγιση του Υπουργείου δεν εξασφαλίζει ισότιμη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων μερών – ιδιαίτερα των Δήμων, που φέρουν το βάρος της διαχείρισης απορριμμάτων καθημερινά, με γνώμονα τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Πέρα από το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, που αναγνωρίζεται ως θετικό, ο Δήμαρχος θέτει τα εύλογα ερωτήματα που άπτονται της κοινωνικής δικαιοσύνης:
- Ποιος θα πληρώσει το κόστος αυτών των μονάδων;
- Θα μετακυλιστεί στους πολίτες μέσω νέων τελών;
- Ποιος θα έχει τον έλεγχο της διαχείρισης και της οικονομικής απόδοσης;
- Θα αποκλειστούν οι Δήμοι από τον σχεδιασμό, υπέρ ιδιωτικών συμφερόντων;
Έκκληση για ουσιαστικό διάλογο
Ο Δήμαρχος ζητά την άμεση απόσυρση της προσχηματικής πρόσκλησης και τη διενέργεια θεσμικού, συμμετοχικού διαλόγου, με όλες τις φωνές στο τραπέζι. Τονίζει πως τέτοιου είδους αποφάσεις δεν πρέπει να λαμβάνονται σε κλειστά γραφεία, χωρίς τη συμμετοχή των ανθρώπων που καλούνται να τις υλοποιήσουν – δηλαδή των Δήμων και των πολιτών.
Σε μια εποχή που η συμπερίληψη και η βιωσιμότητα πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα κάθε δημόσιας πολιτικής, ο κ. Κωνσταντέλλος προτείνει ένα άλλο μοντέλο: συλλογικό, διαφανές και κοινωνικά δίκαιο.
Περιβάλλον, Ναι – Αλλά με Όρους Κοινωνικής Συνοχής
Η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων μπορεί να αποτελέσει εργαλείο περιβαλλοντικής προστασίας μόνο όταν σχεδιάζεται με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες, χωρίς να επιβαρύνει δυσανάλογα τους οικονομικά ασθενέστερους ή να μεταφέρει τον δημόσιο πλούτο σε λίγους.
Όπως σημειώνει ο Δήμαρχος: «Η βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων δεν μπορεί να αποτελεί προϊόν μονόπλευρων αποφάσεων και πρόχειρων διαδικασιών πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά αποτέλεσμα συνεννόησης, διαφάνειας και τεκμηριωμένου σχεδιασμού, με σεβασμό στους θεσμούς και κυρίως τις τοπικές κοινωνίες.»
Σε μια κοινωνία που παλεύει καθημερινά για ίσες ευκαιρίες, εκπροσώπηση και κοινωνική συνοχή, τέτοιες παρεμβάσεις αποτελούν πολύτιμες υπενθυμίσεις για το πώς πρέπει να λειτουργεί μια σύγχρονη, δημοκρατική Πολιτεία.
Ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και ο κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος συνεχίζουν να υπερασπίζονται ενεργά τα δικαιώματα των πολιτών, με σεβασμό στον άνθρωπο, στο περιβάλλον και στις αρχές της συμμετοχικότητας.
