Περισσότερες από 676 εκατομμύρια γυναίκες ζουν σήμερα κοντά σε εμπόλεμες ζώνες, σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση του ΟΗΕ-Γυναίκες (UN Women), που προειδοποιεί για μια παγκόσμια κρίση διαφορετικότητας και συμπερίληψης.
Η έκθεση επισημαίνει πως, σε μια εποχή με τον μεγαλύτερο αριθμό ενεργών συγκρούσεων από το 1946, οι πιο ευάλωτες ομάδες — γυναίκες, παιδιά, άτομα με αναπηρία, πρόσφυγες και μέλη μειονοτήτων — πληρώνουν το υψηλότερο τίμημα.
Ένας κόσμος που αποκλείει
Η απώλεια αμάχων μεταξύ γυναικών και παιδιών έχει τετραπλασιαστεί μέσα σε δύο χρόνια, ενώ τα περιστατικά έμφυλης και σεξουαλικής βίας έχουν αυξηθεί κατά 87%.
Πίσω από αυτούς τους αριθμούς, όμως, βρίσκεται μια ευρύτερη πραγματικότητα αποκλεισμού: φωνές που σιωπούν, εμπειρίες που αγνοούνται και κοινότητες που μένουν εκτός των διαδικασιών λήψης αποφάσεων.
Η έκθεση του ΟΗΕ δημοσιεύεται με αφορμή την 25η επέτειο του Ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο είχε δεσμεύσει τη διεθνή κοινότητα να εντάξει ισότιμα τις γυναίκες και όλα τα περιθωριοποιημένα άτομα στις διαδικασίες ειρήνης και ασφάλειας.
Ωστόσο, η πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών φαίνεται να απειλείται από τη συνεχιζόμενη ανισότητα και την έλλειψη συμπεριληπτικών πολιτικών.
«Η συμπερίληψη δεν είναι προνόμιο — είναι ανάγκη»
«Οι πόλεμοι δεν πλήττουν μόνο τους λαούς· πλήττουν και την ίδια τη διαφορετικότητα που κρατά τις κοινωνίες ζωντανές», δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια του ΟΗΕ-Γυναίκες, Σίμα Μπαχούς.
«Οι γυναίκες, οι νέοι, οι αυτόχθονες και οι ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητες πρέπει να έχουν φωνή στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων. Η ειρήνη χωρίς συμπερίληψη είναι ειρήνη χωρίς θεμέλια».
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2024 το 90% των ειρηνευτικών διαδικασιών δεν περιλάμβανε ούτε μία γυναίκα διαπραγματεύτρια, ενώ τα άτομα από υποεκπροσωπούμενες κοινότητες σπάνια συμμετείχαν καν.
Την ίδια ώρα, οι στρατιωτικές δαπάνες ξεπέρασαν τα 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι οργανώσεις βάσης που εργάζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμπερίληψη έλαβαν μόλις 0,4% της διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας.
Έκκληση για «επανάσταση στη διαφορετικότητα»
Η έκθεση καλεί σε μια «επανάσταση δεδομένων και συνείδησης»: να γίνουν ορατές οι εμπειρίες των ανθρώπων που μένουν στο περιθώριο και να ενσωματωθούν στα σχέδια ειρήνης, ανασυγκρότησης και ανάπτυξης.
Ζητά:
- Συμπεριληπτικές διαδικασίες επίλυσης συγκρούσεων, όπου κάθε κοινότητα έχει φωνή.
- Περισσότερες γυναίκες και εκπροσώπους μειονοτήτων σε θέσεις ηγεσίας και ασφάλειας.
- Πλήρη λογοδοσία για παραβιάσεις και ίση πρόσβαση στη δικαιοσύνη.
Για έναν κόσμο όπου όλοι ανήκουν
Ο ΟΗΕ-Γυναίκες υπενθυμίζει ότι η ειρήνη, η ισότητα και η συμπερίληψη είναι αδιαχώριστες έννοιες.
«Η διαφορετικότητα είναι η δύναμή μας και η συμπερίληψη το μέτρο της ανθρωπιάς μας», σημειώνει ο οργανισμός.
«Ένας δίκαιος κόσμος δεν χτίζεται αποκλείοντας — αλλά αγκαλιάζοντας όλες τις φωνές».
*Με πληροφορίες από: UN Women, Κεντρική Φωτογραφία: Παλαιστίνιες γυναίκες περιμένουν έξω από το μαιευτήριο του νοσοκομείου Νάσερ, όπου η Παλαιστίνια Ιμάν Αμπντέλ Χαλίμ Αμπού Μουτλάκ έφερε στον κόσμο τα δίδυμα αγόρια της, τον Ουντάι και τον Χάμζα Αμπού Οντά, τον Νοέμβριο του 2023, στη Χαν Γιούνις, στη νότια Λωρίδα της Γάζας, στις 25 Σεπτεμβρίου 2025, Πηγή: REUTERS/Ramadan
