Η Αθήνα κάνει ένα ακόμη βήμα προς μια πόλη που νοιάζεται — για το περιβάλλον, τους ανθρώπους και το κοινό της μέλλον. Στο πλαίσιο του προγράμματος Cooling Athens του Δήμου Αθηναίων, παρουσιάστηκαν πρωτοποριακές προτάσεις για τον «δροσισμό» και την αναζωογόνηση της πόλης, αποτέλεσμα της συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και τον διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα τοπίου καθηγητή Bas Smets.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, έναν χώρο που εδώ και χρόνια αποτελεί σύμβολο συμμετοχής, καινοτομίας και ανοιχτότητας — αξίες που βρίσκονται στον πυρήνα κάθε συμπεριληπτικής πρωτοβουλίας.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας με τον Bas Smets, αρχιτέκτονα τοπίου και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Μια πόλη που ανήκει σε όλους
Παρουσιάζοντας το όραμά του, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, τόνισε: «Η Αθήνα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στην κλιματική κρίση. Σε μια πόλη με ελλείψεις σε μεγάλους χώρους πρασίνου, επενδύουμε σε καινοτόμες λύσεις που μειώνουν τη θερμοκρασία και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής όλων των πολιτών. Θέλουμε μια πόλη πιο δροσερή, πιο πράσινη και πιο δίκαιη – μια πόλη που μαθαίνει, καινοτομεί και δίνει το παράδειγμα».
Η προσέγγιση αυτή δεν αφορά μόνο την αισθητική ή την τεχνολογία, αφορά τη δικαιοσύνη του χώρου. Γιατί μια πόλη που προσαρμόζεται στην κλιματική κρίση είναι και μια πόλη που φροντίζει τους πιο ευάλωτους – τους ηλικιωμένους, τα παιδιά, τους ανθρώπους με κινητικές δυσκολίες, όσους ζουν και εργάζονται στους πιο θερμούς και πυκνοδομημένους χώρους.
Το τοπίο ως εργαλείο ισότητας
Ο Bas Smets, γνωστός για τον σχεδιασμό του δημόσιου χώρου γύρω από την Παναγία των Παρισίων, μίλησε για το πώς το τοπίο μπορεί να γίνει φορέας κοινωνικής και περιβαλλοντικής ισορροπίας: «Η κλιματική προσαρμογή δεν είναι μόνο τεχνικό ζήτημα – είναι ζήτημα πολιτισμού και σχέσης με τη φύση. Στην Αθήνα, το φως, το έδαφος και το πράσινο μπορούν να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν δημόσιους χώρους που δροσίζουν, προσκαλούν και ενώνουν τους ανθρώπους».
Η μελέτη που εκπόνησε με τους φοιτητές του στο Χάρβαρντ διερευνά πώς οι πόλεις μπορούν να μεταμορφωθούν σε ζωντανά συστήματα που “αναπνέουν”, δροσίζουν και προστατεύουν τους κατοίκους τους. Εξετάζει σενάρια αύξησης θερμοκρασίας έως και +5°C μέχρι το 2100, προτείνοντας λύσεις βασισμένες στη φύση (Nature-Based Solutions) για τη βιώσιμη μετάβαση της Αθήνας.
Οι δύο προτάσεις για μια πιο ανθρώπινη Αθήνα
- Plaka Green Canopy
Ένα δίκτυο αναρριχώμενων φυτών που αγκαλιάζει τα σοκάκια της Πλάκας, προσφέροντας φυσική σκίαση στους πεζούς και τις προσόψεις των κτιρίων. Μια πράσινη «ομπρέλα» που προστατεύει, αναπνέει και ενώνει τις γειτονιές. - Varvakeios Urban Forest
Η μεταμόρφωση του πάρκινγκ δίπλα στη Βαρβάκειο Αγορά σε αστικό δάσος — έναν δημόσιο χώρο για παιχνίδι, ξεκούραση και κοινωνική συνεύρεση. Ένα σημείο όπου η φύση, η οικονομική δραστηριότητα και η κοινωνική ζωή συνυπάρχουν ισότιμα.
Ο Πρόεδρος της ΔΑΕΜ Α.Ε, Ευάγγελος Μαρινάκης, υπογράμμισε τη σημασία αυτών των παρεμβάσεων: «Τέτοιες πρωτοβουλίες δείχνουν πώς ο σχεδιασμός του τοπίου μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά το μικροκλίμα, αλλά και τη ζωή των ανθρώπων. Η θερμοκρασία μπορεί να πέσει, αλλά μαζί της πέφτει και το αίσθημα απομόνωσης· ανεβαίνει η ποιότητα ζωής και η αίσθηση κοινότητας».
Από την ανθεκτικότητα στη συμπερίληψη
Το Cooling Athens δεν είναι απλώς ένα τεχνικό έργο για τη μείωση της θερμότητας. Είναι μια πρόσκληση σε συνδημιουργία — να ξαναφανταστούμε την πόλη ως κοινό σπίτι όλων. Μια Αθήνα που μαθαίνει από τη φύση πώς να ισορροπεί, πώς να δροσίζει χωρίς να αποκλείει, και πώς να μετατρέπει κάθε δρόμο, κάθε πλατεία και κάθε δέντρο σε σύμβολο ισότητας και ανθεκτικότητας.
