Γράφει η Άννα Κωνσταντινίδη Απέργη, Special Advisor – Diversity Charter Greece
Φέτος, η Ευρώπη τιμά την 75η επέτειο από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), ενός νομικού κειμένου που διαμόρφωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό το θεσμικό πλαίσιο των δημοκρατιών της ηπείρου και καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και προστατεύουμε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Η ΕΣΔΑ, που εγκρίθηκε στη Ρώμη το 1950 από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τέθηκε σε ισχύ το 1953, αποτέλεσε το πρώτο δεσμευτικό διεθνές μέσο προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων, προσδίδοντας νομική υπόσταση στις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας, της ασφάλειας και του κράτους δικαίου. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι καθιέρωσε έναν μηχανισμό έννομης προστασίας, μέσω του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), δίνοντας σε κάθε άτομο τη δυνατότητα να προσφύγει κατά του κράτους του για παραβιάσεις των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Σύμβαση μέσα από νομολογίες του ΕΔΔΑ, εξελίχθηκε σε ένα δυναμικό, ερμηνευτικά ζωντανό σύστημα που ανταποκρίνεται στις κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές της Ευρώπης.
Η έννοια των «δικαιωμάτων του ανθρώπου» εμπλουτίστηκε ώστε να περιλαμβάνει ζητήματα ιδιωτικής και κοινωνικής ζωής, φύλου, έκφρασης, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, αναπηρίας, κοινωνικής ένταξης κλπ, ανοίγοντας τη βεντάλια του πεδίου εφαρμογής της Σύμβασης.
Διαβάστε επίσης: Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ 2026-2030: Η Ευρώπη προχωρά και η Ελλάδα ως μέλος αυτής οφείλει να ακολουθήσει
Ιστορικές Αποφάσεις – ορόσημα του ΕΔΔΑ, όπως αυτές που αφορούν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων, την ισότητα των φύλων, την προστασία των ατόμων με μεταναστευτικό/προσφιγικό προφίλ ή αιτούντων διεθνούς προστασίας, αλλά και για τη συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτική ζωή, έχουν συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση πολιτικών και εθνικών νομοθεσιών που προάγουν τη συμπερίληψη και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Ειδικά σήμερα, μέσα σε μια εποχή έντονων κοινωνικών εντάσεων, ανισοτήτων και τεχνολογικών μετασχηματισμών, η ΕΣΔΑ αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Μας υπενθυμίζει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι αυτονόητα. Προϋποθέτουν συνεχή επαγρύπνηση, εκπαίδευση, αλλά και θεσμική δέσμευση.
Η Αρχή της μη διάκρισης (Άρθρο 14) και το Πρωτόκολλο 12 της Σύμβασης, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στο σημερινό επιχειρηματικό και κοινωνικό περιβάλλον, όπου η ισότητα ευκαιριών και η προστασία από προκαταλήψεις και στερεότυπα πρέπει να μεταφράζονται σε συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές DEI.
Η σύγχρονη έννοια της κοινωνικής βιωσιμότητας στον επιχειρηματικό κόσμο συνδέεται άμεσα με το πνεύμα της Σύμβασης. Δεν αρκεί μόνο η νομική συμμόρφωση, απαιτείται πλήρης ενσωμάτωση των αξιών της ισότητας, του σεβασμού και της αξιοπρέπειας στην εταιρική κουλτούρα, στις διαδικασίες επιλογής, στην εκπαίδευση, στην ηγεσία, καθώς και στη λήψη αποφάσεων.
Η επέτειος των 75 ετών της ΕΣΔΑ, αποτελεί μία πολύ καλή ευκαιρία για αναστοχασμό, αλλά και για μία ανανέωση της δέσμευσης μας ως προς την προστασία και την προάσπιση των δικαιωμάτων του κάθε ανθρώπου.
Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι μόνο να γνωρίζουμε τα δικαιώματα, αλλά να τα ενσωματώνουμε ενεργά σε κάθε επίπεδο της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής. Έτσι θα τιμήσουμε πραγματικά τη Σύμβαση, όχι με μεγάλα και ωραία λόγια, με φανφάρες σε ημερίδες και πιασάρικα hashtags στα social media, αλλά μέσα από δίκαιες πρακτικές, συμπεριληπτικές πολιτικές και συνθήκες εργασίας όπου κάθε άτομο θα νιώθει ασφαλές, ορατό και σεβαστό.
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), είναι ζωντανό εργαλείο δημοκρατίας και κοινωνικής προόδου, που 75 χρόνια μετά, το μήνυμά της παραμένει επίκαιρο: Η αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η ισότητα, η ισονομία, η συμπερίληψη και η ασφάλεια, είναι τα βασικά θεμέλια της δημοκρατίας και της ελευθερίας μας!
