Γράφει η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη, Special Advisor Diversity Charter Greece

Το 88% των συνολικών καταγεγραμμένων καταγγελιών, αφορούν περιστατικά λεκτικής και σωματικής βίας και ηθικής ή ψυχολογικής παρενόχλησης, ενώ το 12% σε σεξουαλική παρενόχληση.

Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο στην Έκθεση είναι σε ότι αφορά τις καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης, υπάρχει μία τεράστια αύξηση, καθώς το 2023 είχαν καταγγελθεί 12 περιστατικά, ενώ το 2024 καταγγέλθηκαν 38 περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο της εργασίας.

Από τις 38 καταγγελίες στις 34 το θύματα ήταν γυναίκες, ενώ υπήρχε και μία καταγγελία τρανς προσώπου που έπεσε θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης μέσα στην εργασία του.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε πως οι παραπάνω αριθμοί και ποσοστά είναι ενδεικτικά καθώς αφορούν μόνο καταγεγραμμένα περιστατικά τα οποία και καταγγέλθηκαν στην Επιθεώρηση Εργασίας, δηλαδή ο πραγματικός αριθμός είναι υπερ-πολλαπλάσιος.

Πράγματι, αποτελεί μία πραγματικότητα ότι μεγάλη πλειοψηφία των θυμάτων δεν θέλουν να προχωρήσουν σε επίσημες καταγγελίες, είτε για λόγους φόβου, είτε για λόγους επανατραυματισμού, ή ακόμα γιατί υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις αρχές. 

Από προσωπική μου εμπειρία θα σας πω, ότι, γνωρίζω και ήμουν παρούσα σε 6 καταγγελίες περιστατικών παρενόχλησης και βίας τρανς ατόμων στον εργασιακό χώρο, αλλά μόνο το ένα άτομο από αυτά θέλησε να προχωρήσει σε επίσημη καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας.

Γενικότερα αυτό που βλέπουμε για άλλη μία φορά στην ετήσια Έκθεση της Επιθεώρησης Εργασίας είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των θυμάτων είναι γυναίκες, πράγμα που σημαίνει ότι τα περιστατικά έχουν σε ένα μεγάλο βαθμό, ρίζες με τον μισογυνισμό και την πατριαρχία, έχουν δηλαδή μία εξουσιαστική υφή.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την Έκθεση, σε σύνολο 318 καταγγελιών το 2024:

• 99 επιλύθηκαν με λήψη των πρόσφορων και ανάλογων μέτρων, κατόπιν των σχετικών συστάσεων συμμόρφωσης στις επιχειρήσεις και σχετική παρακολούθηση ως προς την εφαρμογή αυτών, ήτοι ποσοστό 31%.
•  21 ματαιώθηκαν είτε λόγω μη παράστασης κατά την ορισθείσα συζήτηση των καταγγελλόντων προσώπων, είτε λόγω γραπτής σχετικής ανακλητικής δήλωσης των τελευταίων, ιδίως όταν επήλθε μεταξύ των μερών επίλυση ενόψει και της προγραμματισμένης συζήτησης ενώπιον των υπηρεσιών μας, είτε διότι κατά τη συζήτηση δεν αναλύθηκαν περαιτέρω συγκεκριμένα περιστατικά βίας και παρενόχλησης, ώστε να μπορούν να υπαχθούν στην ειδική διαδικασία του άρθρου 18 του Ν. 4808/2021.
• Σε 124 υποθέσεις (39%) έχει καταγραφεί από τον διεξάγοντα τη διαδικασία Επιθεωρητή Εργασιακών Σχέσεων αιτιολογημένη γνώμη σύστασης προσφυγής στα αρμόδια δικαστήρια. Αφενός εξαιτίας αντικρουόμενων ισχυρισμών επί αμφισβητούμενων πραγματικών και νομικών ζητημάτων, που χρήζουν δικαστικής εκτιμήσεως, αφετέρου επειδή δεν κατέστη εφικτό να αξιοποιηθεί ο δικονομικός κανόνας της αντιστροφής του βάρους απόδειξης, καθότι τα ελλιπή στοιχεία περί των καταγγελλομένων δεν ήταν ικανά να θεμελιώσουν την απαιτούμενη αρχή απόδειξης και έτσι ήταν αναπόφευκτη η σύσταση προσφυγής στα αρμόδια να κρίνουν δικαστήρια. Η δικαστηριακή πρακτική έχει αποδείξει ότι η αιτιολογημένη γνώμη του διεξάγοντος τη διαδικασία Επιθεωρητή Εργασίας, που προκύπτει από την ουσιαστική διερεύνηση της υπόθεσης και τον πληρέστατο σχετικό φάκελο που συνοδεύει αυτήν, αποτελεί βασική πυξίδα και ακρογωνιαίο λίθο και για το διατακτικό της απόφασης του φυσικού δικαστή.
•  Σε 31 υποθέσεις επιβλήθηκαν, με βάση το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, κυρώσεις συνολικού ποσού 57.600 ευρώ.
•  Ακόμα 43 υποθέσεις, εκ των τελευταίων ημερολογιακά, βρίσκονται σε εξέλιξη.

Η έμφυλη βία, ο σεξισμός, η σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο δεν αφορούν μόνο κάποια συγκεκριμένα επαγγέλματα. Μπορούν να συμβούν παντού σε όλους τους εργασιακούς τομείς, δεν κάνουν διακρίσεις. Αυτά δε που φτάνουν στα αυτιά μας και τα ακούμε, είναι αυτά τα πιο βάναυσα, τα πιο βίαια και αυτό είναι πάρα πολύ ανησυχητικό.