Η παγκόσμια αγορά εργασίας βρίσκεται σε ένα κρίσιμο μεταίχμιο. Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι εργαζόμενοι έχουν βιώσει αλλεπάλληλες ανατροπές: πανδημία, γεωπολιτικές εντάσεις, εμπορικούς δασμούς, οικονομική αστάθεια και –κυρίως– τη ραγδαία άνοδο της Τεχνητής Νοημοσύνης. Για πολλούς, το 2026 δεν μοιάζει με έτος ευκαιριών, αλλά με έτος αναμονής και αβεβαιότητας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το επόμενο 12μηνο θα παραμείνει δύσκολο, με τις εταιρείες να επιλέγουν τη «λιτότητα» και την τεχνολογία αντί για νέες προσλήψεις. Όμως πίσω από τις προβλέψεις και τα ποσοστά, τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα: ποιοι εργαζόμενοι κινδυνεύουν περισσότερο να μείνουν πίσω;
Μαζικές περικοπές και «σιωπηλή παύση» προσλήψεων
Το 2025, δεκάδες πολυεθνικές σε ΗΠΑ και Ευρώπη –μεταξύ αυτών Amazon, Microsoft, JPMorgan, PwC, Lufthansa, Bosch και Nestlé– ανακοίνωσαν απολύσεις ή πάγωμα προσλήψεων. Άλλες μίλησαν για «αναδιάρθρωση», άλλες για μείωση γραφειοκρατίας, ενώ πολλές επικαλέστηκαν τη γεωπολιτική αβεβαιότητα ή την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το αποτέλεσμα είναι ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο η ανασφάλεια κυριαρχεί. Όπως παραδέχονται πλέον ανοιχτά κορυφαία στελέχη, οι εταιρείες επενδύουν περισσότερο σε κεφάλαιο και τεχνολογία παρά σε ανθρώπους.
Τεχνητή Νοημοσύνη: εργαλείο προόδου ή νέος παράγοντας ανισοτήτων;
Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί σχεδιάζουν τις προσλήψεις τους. Αν και δεν αντικαθιστά πλήρως τον ανθρώπινο παράγοντα, δημιουργεί ένα νέο τοπίο όπου ορισμένες θέσεις «εξαφανίζονται», ενώ άλλες απαιτούν δεξιότητες που δεν έχουν όλοι πρόσβαση να αποκτήσουν.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι εργαζόμενοι από ευάλωτες ομάδες –άτομα με αναπηρία, μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι, μετανάστες, γυναίκες σε χαμηλότερα αμειβόμενους κλάδους ή εργαζόμενοι χωρίς ψηφιακή κατάρτιση– κινδυνεύουν να βρεθούν ακόμα πιο εκτεθειμένοι. Η έλλειψη συμπεριληπτικών πολιτικών επανακατάρτισης μπορεί να μετατρέψει την τεχνολογική πρόοδο σε παράγοντα αποκλεισμού.
«Όλοι φοβούνται για τις δουλειές τους»
Η φράση του Christopher Waller, κυβερνήτη της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, αποτυπώνει το κλίμα με ωμότητα: «Όλοι φοβούνται για τις θέσεις εργασίας τους». Η αβεβαιότητα οδηγεί πολλούς εργαζόμενους να παραμένουν στις θέσεις τους, ακόμη και αν είναι εξαντλημένοι ή κακοπληρωμένοι, περιορίζοντας την κινητικότητα και τις νέες ευκαιρίες.
Το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί ένδειξη υγιούς αγοράς εργασίας. Αντίθετα, υποδηλώνει φόβο, ανισορροπία ισχύος και έλλειψη εναλλακτικών.
Τι σημαίνει «συμπεριληπτική αγορά εργασίας» το 2026;
Καθώς οι προβλέψεις δείχνουν ότι το ποσοστό ανεργίας θα παραμείνει στάσιμο και οι απολύσεις ενδέχεται να συνεχιστούν, η συζήτηση δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα. Χρειάζεται να μετατοπιστεί:
- στην ισότιμη πρόσβαση στην επανακατάρτιση,
- στη διαφάνεια για το πώς χρησιμοποιείται η Τεχνητή Νοημοσύνη,
- και στη δέσμευση των εργοδοτών ότι καμία ομάδα δεν θα θεωρείται “αναλώσιμη”.
Η εργασία δεν είναι απλώς οικονομικό μέγεθος. Είναι αξιοπρέπεια, ασφάλεια και συμμετοχή στην κοινωνία. Αν το 2026 θέλουμε μια αγορά εργασίας που να λειτουργεί για όλους, η διαφορετικότητα και η συμπερίληψη δεν μπορούν να είναι δευτερεύουσες έννοιες — πρέπει να βρίσκονται στο κέντρο των αποφάσεων.
