Στο ζήτημα της ισότητας και των ηλικιακών διακρίσεων, στο επίπεδο των προκλήσεων και των ευκαιριών που παρουσιάζουν για τη συμπερίληψη, αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες στη σχετική ενότητα κατά το «1ο Συνέδριο Διαφορετικότητας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση (1st Diversity in Cities Conference)» που πραγματοποιήθηκε χθες (26/02) απο το ΚΕΑΝ, τη DIversity charter Greece και τον Δήμο Αθηναίων στην Τεχνόπολη.
Απαντώντας στις ερωτήσεις του συντονιστή προέδρου και γενικού διευθυντή του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αιμίλιου Περδικάρη, η δρ Νανά Τσουμάκη, σύμβουλος Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας, NGO 50+ τόνισε πως «θα πρέπει πάψουμε να δεχόμαστε τις ηλικιακές διακρίσεις ως φυσιολογικές και δικαιολογημένες, να θεωρούμε τη γήρανση φυσιολογική και πως θα τη βιώσουμε και δεν θα την αποφύγουμε». Όπως πρόσθεσε, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε και μετά να εξαλείψουμε τα στερεότυπα και τις ηλικιακές διακρίσεις και προς τα δύο άκρα», δηλ. και για τους νέους πως είναι ανώριμοι και για τους ηλικιωμένους πως γερνούν.
Η κ. Τσουμάκη τόνισε πως θα πρέπει για να απαλλαγούμε από τα στερεότυπα, θα πρέπει να εστιάσουμε στις ανάγκες που χαρακτηρίζουν τις ηλικίες και προς τούτο «πρέπει οι φορείς να κατανοήσουν τη διαφορετικότητα κάθε ηλικίας, να υπάρξει εκπαίδευση», τόσο στους φορείς όσο και στα ίδια τα άτομα «για να τους συμπεριλάβουμε στην κοινωνία και να καταλάβουμε τα χαρακτηριστικά τους».
Από την πλευρά της, η Ελένη Θεοδωρή, επιστημονική συνεργάτιδα Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, τόνισε πως «είναι σημαντικό αρχικά να δούμε τους αριθμούς και μετά να δούμε τι βρίσκεται πίσω από αυτούς», όσον αφορά τα στοιχεία για την ηλικιακή απασχόληση, που αποκαλύπτει το μέγεθος των διακρίσεων. Όπως τόνισε, παραθέτοντας επίσημα στοιχεία, μολονότι η ανεργία στους νέους έχει μειωθεί κατά 13%, στην Ελλάδα σύμφωνα με τη Εurostat «τα ποσοστά της ανεργίας για την ηλικιακή ομάδα των 15 έως σε 24 ετών κυμαίνονται στο 26%, από 15 έως 29 ετών κυμαίνονται στο 21%, τα ποσοστά στην ηλικιακή ομάδα των 50+ για τους ανθρώπους που κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός αγοράς εργασίας και αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της μακροχρόνιας ανεργίας εκτοξεύεται στο ποσοστό του 60% περίπου, το οποίο είναι τρομακτικά μεγάλο».
Ωστόσο, όπως πρόσθεσε η κ. Θεοδωρή, «πίσω από αυτές τις μεγάλες ηλικιακές ομάδες υπάρχουν και οι άνθρωποι ως μοναδικότητες», ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά που «προσπαθεί να ενεργοποιήσει και τα προάγει το σύνολο της υποκειμενικότητάς του στο σύνολο της εργατικής της δύναμης προκειμένου να παραμείνει ενεργή μέσα στην αγορά εργασίας» και «διαρκώς αυτό που ζητούν από την αγορά εργασίας είναι οι καλύτερες συνθήκες» (σταθερότητα, ασφαλές εργασιακό περιβάλλον, όχι επισφάλεια, υγιείς συναδελφικές σχέσεις). Είναι θέματα, τόνισε, που «αφορούν την ισορροπία της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής τα οποία όλα αυτά πρέπει να τα ξαναδούμε γιατί δυστυχώς αυτό που δημιουργείται αυτή τη στιγμή στην αγορά εργασίας είναι μία πόλωση (…) μεταξύ “ καλής” και “ κακής” εργασίας».
Ο Παναγιώτης Μανούρης, δήμαρχος Νέας Ιωνίας αναφέρθηκε στις αντιξοότητες που αντιμετωπίζουν οι δήμοι όσον αφορά τις πρωτοβουλίες που έχουν λάβει για την ένταξη κι ενσωμάτωση των πολιτών από διάφορες ηλικιακές ομάδες μέσα στους φορείς κι οργανισμούς τους. Όπως επεσήμανε ο δήμαρχος, θα πρέπει να δοθούν εργαλεία στην αυτοδιοίκηση καθώς ο κάθε δήμος θα πρέπει να αναμετρηθεί με τις ιδιαιτερότητές του -και οι νομοθετικές δυνατότητες δεν τους επιτρέπουν να υλοποιούν σε όλη τους τη διάσταση τα προγράμματά τους, όπως φερ’ ειπείν τα προγράμματα δια βίου μάθησης, των οποίων η χρηματοδότησή τους είναι τμηματική και δεν διευκολύνουν τους δήμους στο να τα απορροφήσουν. Ο κ. Μανούρης τόνισε πως για να υλοποιηθούν κάποια από τα προγράμματα αυτά, χρειάζεται οι δήμοι να προσφύγουν σε συνεργασίες με άλλους φορείς.
Ο κ. Μανούρης πρόσθεσε πως οι δήμοι επιζητούν να εφαρμόσουν πολιτικές που άπτονται ζητημάτων ενσωμάτωσης, έμφυλης διαφορετικότητας, περιβάλλοντος και σχολικής βίας ή κυρίως το πρόγραμμα «55 άνω», το οποίο θα βοηθήσει να μην περιθωριοποιούνται ομάδες πολιτών. Τα προγράμματα θα πρέπει να γίνουν σε συνεργασία με άλλους και θα πρέπει να υπάρξει προγραμματισμός ώστε οι άνθρωποι αυτοί να ενταχθούν και να εμπλουτίσουν με την εμπειρία τους που περνά ως υπηρεσία στους πολίτες. Όπως τόνισε ο δήμαρχος «τα περί ισότητας είναι καλό για να φαίνεται ότι δείχνεις ευαισθησία, αλλά δεν γίνεται μόνο έτσι».
Από την πλευρά του ο Γιώργος Γιούλος, πρόεδρος ΔΣ του Κοινωνικού Πολύκεντρου της ΑΔΕΔΥ, τόνισε πως τα παρατηρητήρια παρακολουθούν τα στοιχεία για την ισότητα και τις διακρίσεις στο Δημόσιο είτε ως φορέα υλοποίησης των πολιτικών είτε ως εργοδότη και εκεί παρατηρείται ένα παράδοξο: Ενώ το Δημόσιο σε επίπεδο ρυθμίσεων δεν θα συναντήσει κάποια που δεν εξυπηρετεί τους κανόνες που προάγουν την ισότητα και σε πλαίσιο ηλικιακών ομάδων, εκείνο που αντίθετα παρατηρείται σε διαγωνισμούς, όπως το ΑΣΕΠ βλέπει κανείς πως οι αιτήσεις που αφορούν ηλικίες 47-50 ετών ανέρχονται στο 27% και σε 6% σε ηλικίες μεγαλύτερες από το όριο αυτό, ενώ στο 23% είναι οι αιτήσεις για το ηλικιακό φάσμα κάτω από 30 ετών. Το εργατικό δυναμικό στο Δημόσιο γερνάει, τόνισε ο κ. Γιούλος, καθώς αυξάνει ο μ.ο. κατά 4 περίπου έτη, ενώ οι νέοι δεν έχουν ως πρώτη επιλογή τους την εργασία στο Δημόσιο.
Παράλληλα, τόνισε ο κ. Γιούλος και στον τομέα των επισφαλών και ευκαιριακών μορφών εργασίας στο Δημόσιο παρατηρούνται εξίσου συμβάσεις ορισμένου χρόνου και για τους νέους και για τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Όπως επεσήμανε, πρόβλημα υπάρχει και στις διάφορες νομοθεσίες που θεσπίζουν όριο ηλικίας, ιδίως εκείνες που περιγράφουν μία ειδική αιτιολόγηση για την αποτελεσματικότητά των εργαζομένων, ή τη σωματική επαγγελματική τους απόδοση. Ο κ. Γούλιας τόνισε πως παρ’ όλη τη γενική κατάσταση, ενσωματώνονται θεσμικές ρυθμίσεις που εν γένει καταργούν την εικόνα ότι το Δημόσιο εφαρμόζει διακρίσεις.
Όσον αφορά το ερώτημα το τι θα επέλεγαν οι συνομιλητές να εφαρμόσουν, εάν είχαν τη δυνατότητα, για να τελειώνουμε με τις ηλικιακές διακρίσεις, ιδιαίτερα στάθηκαν στην ενσυναίσθηση και τη βούληση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να ξεπεράσουμε το στενά τεχνοκρατικό μοντέλο της επιλέξιμης δαπάνης και να πάμε πιο κοντά στον πολίτη κι άνθρωπο στη μοναδικότητά του, ο επαγγελματικός και συμβουλευτικός προσανατολισμός, η διαρκής επαγγελματική κατάρτιση κι εκπαίδευση και μαθητεία, τόσο σε δημόσιο κι ιδιωτικό επίπεδο (σύμφωνα με την Ελ. Θεοδωρή).
Το κράτος θα πρέπει στη διοικητική πυραμίδα του να αντιμετωπίζει τον άνθρωπο ως ενιαία οντότητα και να διέπεται από την ιδέα πως οι ηλικιακές διαφορετικότητες προσθέτουν πολιτισμό και παραγωγή (σύμφωνα με τον κ. Μανούρη).
Το κράτος έχει εφαρμόσει πολλά μεμονωμένα προγράμματα, τα οποία, εάν τα βάλουμε σε σειρά, θα λύσουν το πρόβλημα της ηλικιακής συμπερίληψης (σύμφωνα με την κ. Τσουμάκη).
Ενώ, τέλος θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η όλη πολιτική στο θέμα αυτό περνά από τρία επίπεδα: δημογραφικό, εκπαίδευση, ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό (σύμφωνα με τον κ. Γιούλα).
πηγη: ΑΠΕ-ΜΠΕ
