Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα κοινωνικά δικαιώματα και την κρίση του κόστους ζωής

Στις 19 Μαρτίου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΕΚΔ), δημοσίευσε την Έκθεση της που επικεντρώνεται στον αντίκτυπο της κρίσης του κόστους ζωής και τα κοινωνικά δικαιώματα στην Ευρώπη .

5 Ελάχιστη ανάγνωση

Γράφει η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη, Special Advisor Diversity Charter Greece

Η Έκθεση παρέχει μια λεπτομερή επισκόπηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη σε ότι αφορά τη διασφάλιση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. , ενώ παράλληλα δίνει προς τις κυβερνήσεις μία σειρά από οδηγίες, αλλά και συστάσεις:

  • Τα Συμβαλλόμενα Κράτη πρέπει να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στοχευμένα μέτρα για τις ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
  • Η κοινωνική προστασία είναι θεμελιώδες στοιχείο του Χάρτη. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός έχει μειώσει σημαντικά την αξία των παροχών και της βοήθειας κοινωνικής ασφάλισης, αφήνοντας τα ωφελούμενα άτομα ανίκανα να αντέξουν οικονομικά τα απαραίτητα. Τα κράτη πρέπει να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι αυτά τα οφέλη παραμένουν επαρκή, προσαρμόζοντάς τα ώστε να συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό και να υποστηρίζουν τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο.
  • Η πραγματική αξία του κατώτατου μισθού έχει μειωθεί σε πολλές χώρες λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν δίκαιες αποδοχές σύμφωνα με το Άρθρο 4 του Χάρτη διασφαλίζοντας ότι τα εργαζόμενα πρόσωπα και οι οικογένειές τους, απολαμβάνουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο.
  • Η αύξηση του κόστους στέγασης και ο αυξανόμενος κίνδυνος αστέγων είναι κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζουν πολλά άτομα σε όλη την Ευρώπη. Η Επιτροπή τονίζει ότι τα δικαιώματα του Χάρτη απαιτούν από τα κράτη να διασφαλίζουν ότι τα ενοίκια είναι προσιτά και ότι οι επαρκείς παροχές στέγασης είναι επαρκείς σε σχέση με το κόστος στέγασης. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αυξήσουν τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της προσφοράς κοινωνικής στέγασης και την ενίσχυση της προστασίας έναντι των εξώσεων.
  • Οι απότομες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων έχουν επηρεάσει σοβαρά τα νοικοκυριά, ιδιαίτερα εκείνα με χαμηλά εισοδήματα. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τα επίπεδα ενεργειακής φτώχειας, να παρέχουν στοχευμένη υποστήριξη σε όσα άτομα πλήττονται περισσότερο και να εφαρμόζουν μακροπρόθεσμες πολιτικές για να διασφαλίζουν σταθερή, συνεπή και ασφαλή πρόσβαση σε επαρκή ενέργεια .
  • Οι κυβερνήσεις πρέπει να πραγματοποιούν ουσιαστικές διαβουλεύσεις με άτομα που ανήκουν στις ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση και να διασφαλίζουν τη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η Επιτροπή εστιάζει στην κατάσταση σχετικά με τις πληθυσμιακές ομάδες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση κόστους ζωής, ενώ προτρέπει τα Κράτη Μέρη να υιοθετήσουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα βασισμένα στα δικαιώματα για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων των κρίσεων του κόστους ζωής, τονίζοντας ότι η αντιμετώπιση μιας κρίσης κόστους ζωής πρέπει να συνάδει με τα δικαιώματα του Χάρτη και της  ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι οικονομικές δυσκολίες δεν πρέπει να οδηγήσουν σε διάβρωση των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων και οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές τηρούν τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Aoife Nolan, συγκεκριμένα τόνισε πως […]Η διασφάλιση ότι όλα τα άτομα στην Ευρώπη απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους σχετικά με την κοινωνική προστασία, τη στέγαση, την εργασία, την εκπαίδευση αποτελεί άμεση, ουσιαστική ώθηση ενάντια στις αυξανόμενες απειλές για τη δημοκρατία που τροφοδοτούνται από φόβους για μείωση του βιοτικού επιπέδου και των ευκαιριών ζωής[…].

Σε ότι αφορά τη χώρα μας, γίνεται ειδική αναφορά στην Έκθεση, στις παρατηρήσεις που υπέβαλε η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΕΚΔ), επισημαίνοντας ότι: «η ΕΕΔΑ υπογραμμίζει ότι η κρίση του κόστους ζωής έχει πλήξει δυσανάλογα τις ευάλωτες ομάδες και τονίζει ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι προσωρινά και ανεπαρκή για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων στα μέσα διαβίωσης των πολιτών».

Τέλος, γίνεται αναφορά επίσης σε επισήμανση της Εθνικής Επιτροπής για την ανάγκη στενότερης συνεργασίας μεταξύ κυβερνητικών φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και στην ανάγκη συστημικών αλλαγών, για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, καθώς και για περισσότερες, ολοκληρωμένες, μακροπρόθεσμες πολιτικές που θα προστατεύουν τα δικαιώματα όλων των πολιτών, ιδίως εκείνων που ανήκουν στις πιο ευάλωτες ομάδες.

Κοινοποίηση αυτού του άρθρου